Pointillé

Spis treści

1. Fond pointillé (franc.: kropkowane tło): gęsto rozmieszczone, złote kropki (perełkowania) wybijane z puncy, stanowiące tło dla bogatych kompozycji z wstęg, arabesek i rollwerków na francuskich oprawach 2 poł. XVI w. (zwłaszcza na oprawach o kartuszowej dekoracji).

2. Fers pointillés (franc. tłoki punktowane), zazwyczaj niewielkich rozmiarów tłoki (petit fers) o charakterystycznych, kropkowanych konturach i detalach wewnętrznych. Mają kształt kwiatonu, nerki, petite tête, spirali, woluty filigranowej, jak również drobnych kropkowań w typie fond pointillé. Złocone wyciski takich tłoków, wraz z wachlarzami oraz delikatną koronką obramień okładzin, składają się na filigranowe dekoracje opraw od lat 20. XVII w. do ok. poł. XVIII w. Jednakże ich genezy należy upatrywać w motywach dekoracyjnych na francuskich oprawach à la fanfare z 2 poł. XVI w. oraz w kropkowaniach ówczesnych opraw kartuszowych;

3. Mille points dekoracja (fr. décor à mille points), złocona dekoracja okładzin składająca się z licznych kropkowań (perełkowań), między którymi widnieją drobne motywy floralne (kwiatki, listki, rozetki). W przypadku kompartymentów grzbietu kropkowania stanowią tło dla centralnego elementu (przeważnie pustego okręgu) oraz promieniście zakomponowanych motywów floralnych (kwiatony, liście, wici roślinne) i drobnych okręgów. Liczne odmiany takich wzorów spopularyzował na przełomie XVIII-XIX w. francuski introligator Jean-Claude Bozerian.

Ad. 1: Złote kropkowania (perełkowania) fond pointillé na francuskiej oprawie z 1550 r., repr. wg: Laffitte, Le Bars 1999
Ad. 1: Złote kropkowania (perełkowania) fond pointillé na oprawie paryskiej z poł. XVI w., Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu, fot. Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu
Ad 1: Naśladownictwo złotych kropkowań (perełkowań) fond pointillé na oprawie polskiej z lat 70. XVI w., BWSD Włocłąwek, fot. P. Kurek
Ad. 2: Dekoracja filigranowa (pointillé) na oprawie Florimonda Badiera, 1640, wg Devauchelle 1995
Ad. 2: Dekoracja filigranowa (pointillé) w obrębie kompozycji à la fanfare na oprawie francuskiej z 1661 r., wg Devaux 1977
Ad. 2: Fragment oprawy koronkowej z elementami filigranowymi - pointillé, Francja, pocz. XVIII w.
Ad. 2: Dekoracja filigranowa (pointillé) zwierciadła na oprawie z XVII w.
Ad. 3: Oprawy z warsztatu J.C Bozeriana z dekoracją grzbietu mille points, repr. wg: Culot 1979
Ad. 3: Oprawa z warsztatu J.C Bozeriana z dekoracją mille points, pocz. XIX w., repr. wg: Im Zeichen von Anker..., 2005