Maszyny introligatorskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Zobacz też)
 
(Nie pokazano 33 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
==Maszyny introligatorskie==
 
==Maszyny introligatorskie==
Maszyny pracujące w introligatorniach, służące do przyspieszenia wykonywania prac. Proces umaszynowienia zakładów introligatorskich sięga początku XIX wieku i wiąże się z procesem oprawy seryjnej produkcji drukarskiej, przede wszystkim broszurowania i oprawy książek. Najwcześniejsze miały tylko napęd ręczny, ale wraz z wprowadzenie do użycia maszyny parowej, niektóre z nich podłączano do napędu za pomocą pasów transmisyjnych, a w wieku XX uzyskały napęd elektryczny
+
Maszyny pracujące w introligatorniach, ułatwiające lub przyspieszające wykonywanie prac. Za najstarsze maszyny uznać należy wielkie prasy drewniane, służące do prasowania papieru, składek lub książek oraz prasy żelazne służące do wytłaczania plakiet.
Już wcześniej, od początku XVIII wieku stosowano prasy żelazne do wytłaczania plakiet. Pierwszą maszyną skonstruowaną ok. 1820 była walcarka, od lat 20. XIX w. podjęto działania unowocześnienia [[Prasa do złocenia|pras do złocenia]] albo rozbudowując tradycyjną prasę z kluczem albo adaptując prasy drukarskie. Od lat 20. podjęto prace nad [[Gilotyna|gilotyną introligatorską]], w latach 40. nad maszyną do falcowania, zszywania składek, oporkowania oraz używana w zakładach introligatorskich liniarka do papieru. Od lat 70. do użycia weszła maszyna do wyokrąglania grzbietów, a następnie klejarki, maszyny do szarfowania skóry, aparaty do marmoryzowania krawędzi, [[Prasy introligatorskie|wolnostojące prasy żelazne]], bigówki, maszyny do zestawiania okładek.
+
===Nożyce introligatorskie===
+
(niem. Pappschere, fr. cisaille à carton) Maszyna służąca do krojenia materiałów. Nożyce zbudowane są ze stołu, który na jednej krawędzi ma zamocowane ostrze, oraz z ruchomej dźwigni, stanowiącej drugie ostrze nożyc. Zależnie od długości ostrza, możliwe jest krojenie dużych arkuszy, do długości 1 metra. Siła narzędzia pozwala także na krojenie twardych, grubych materiałów, w szczególności tektur. Nożyce posiadają szereg elementów, ułatwiających krojenie, takich jak belka dociskająca, linie pozwalające na proste ustawienie oraz miarę krojenia itp. 
+
Źródła wynalazku nie są ustalone, niektóre artykuły prasowe XIX w. wiązały je z nazwiskiem brytyjskiego uczonego i wynalazcy Warrena de la Rue. Od 1859 roku nożyce oferowała lipska fabryka Karla Krauzego, później wielu innych wytwórców sprzętu; na warszawskiej wystawie introligatorskiej w 1897 roku nożyce własnej produkcji prezentował J. Zawadzki.
+
  
===Falcerka===
+
Proces umaszynowienia zakładów introligatorskich sięga początku XIX wieku i wiąże się z rozwojem seryjnej oprawy produkcji drukarskiej, przede wszystkim broszurowania i oprawy książek. Najwcześniejsze maszyny miały napęd ręczny, ale wraz z wprowadzeniem do użycia maszyny parowej, niektóre maszyny podłączano za pomocą pasów transmisyjnych. W wieku XX uzyskały napęd elektryczny.
(złamywarka) Maszyna służąca do falcowania (złamywania) arkuszy zadrukowanego papieru na żądaną liczbę złamów. W efekcie pracy falcerki z płaskich arkuszy drukarskich powstają składki. Falcerki zostały zastosowane w procesie oprawy masowej (wydawniczej), zastępując pracę ręczną, jednocześnie przyspieszając znacząco proces produkcji.
+
W roku 1847 Anglik Thomas Birchall opatentował pierwszą maszynę służącą do falcowania czasopism, w roku 1849 nadano patent na amerykańską falcerkę Edwarda Smitha. James Black opatentował maszynę własnej konstrukcji w 1850, zaprezentował ją na londyńskiej Wystawie Światowej w 1851 roku. Do grona producentów falcerek dołączyła w 1860 szwajcarska firma Martini, a w latach 80. XIX stulecia niemieckie fabryki Preusse & Co. i Hugo Kocha. W  Ameryce w drugiej ćwierci XIX wieku opatentowano przeszło 40 maszyn falcujących i ponad setkę usprawnień. Pierwsze maszyny do złamywania arkuszy miały konstrukcję nożową, tj. złamywanie arkusza następowało od uderzenia metalowej listwy, a zagięty arkusz dostawał się pomiędzy walce, które go sprasowywały. Falcerki nożowe osiągały wydajność 1000-2000 złamów na godzinę. Większą wydajność (nawet 10 000 złamów na godzinę) zapewniały falcerki kieszeniowe, w których arkusz podawany jest przez wałki, aż trafia na kraniec kieszeni, wówczas przegina się i tworzy lej, który trafia pomiędzy wałki prasujące. Wynalazek opatentowała w 1900 roku firma Lang i Zander z Chicago.
+
  
W dalszym ciągu procesu już zlamany arkusz trafiał do kolejnego segmentu złamującego.
+
Pierwszą maszyną skonstruowaną ok. 1820 była walcarka, od lat 20. XIX w. podjęto działania unowocześnienia [[Prasa do złocenia|pras do złocenia]] albo przez unowocześnienie tradycyjnej prasy albo adaptację pras drukarskich. Także lat 20. sięgają prace nad [[Gilotyna|gilotyną introligatorską]]. W latach 40. XIX w. konstruowano maszyny do falcowania, zszywania bloków, oporkowania oraz używane w zakładach introligatorskich liniarki do papieru. Od lat 70. do użycia weszła maszyna do wyokrąglania grzbietów (obijaczka), a następnie klejarki, maszyny do szarfowania skóry, aparaty do marmoryzowania krawędzi, [[Prasy introligatorskie|wolnostojące prasy żelazne]], bigówki,  maszyny do zestawiania okładek.  
  
 +
W wieku XX powstawały i były udoskonalane kolejne maszyny, takie jak maszyna do kompletowania składek, maszyna do frezowania i zaklejania grzbietów wraz zespołem suszącym, maszyna do zestawiania okładek twardych, maszyna do zawieszania okładek, co pozwoliło na kompletną automatyzację procesu oprawiania książek na [[Linia potokowa|liniach potokowych]] w 2. poł. XX w. Ponadto powstawało wiele urządzeń pomocniczych, takich jak utrząsarki, suszarki, zgrzewarki do produkcji okładek plastikowych.
  
===Śródtytuł===
+
==Zobacz też==
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.
+
===Lista===
+
  
* Punkt 1
+
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
* Punkt 2
+
[[Bigówka]] <br>
** Punkt 2.1
+
[[Dziurkarka]] <br>
** Punkt 2.2
+
[[Falcerka]] <br>
* Punkt 2
+
[[Gilotyna]] <br>
 
+
[[Klejarka]] <br>
==Hasła obce==
+
[[Laminator]] <br>
 
+
[[Linia potokowa]] <br>
# [[Indeks haseł obcych#t|Test site (eng.)]]
+
[[Liniarka]] <br>
# Site d'essai (fr.)
+
[[Maszyna do oporkowania]] <br>
# Testgelände (de.)
+
[[Zestawianie okładki|Maszyna do zestawiania okładek]] <br>
# Sito di prova (it.)
+
[[Zawieszanie okładki|Maszyna do zawieszania okładek]] <br>
 
+
[[Maszyny do szycia książek]] <br>
==Grafika==
+
[[Nożyce do fazowania]] <br>
 
+
[[Nożyce introligatorskie]] <br>
<gallery>
+
[[Prasa do złocenia]] <br>
File:Bookbinders_2.jpg|Obrazek 1
+
[[Prasy introligatorskie]] <br>
File:Bookbinders_3.jpg|Obrazek 2
+
[[Rogówka]] <br>
File:Bookbinders 4.JPG|Obrazek 3
+
[[Suszenie|Suszarka]] <br>
File:Thing.jpg|Obrazek 4
+
[[Trójnóż]] <br>
</gallery>
+
[[Walcarka]] <br>
 +
[[Zgrzewanie|Zgrzewarka]] <br>
 +
[[Zbieraczka]] <br>
  
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
  
# E.P. Biesalski, Die Mechaniesierung der Deutschen Buchbinderei 1850-1900, Frankfurt am Main 1991, s. 19-23.
+
# E.P. Biesalski, Die Mechaniesierung der Deutschen Buchbinderei 1850-1900, Frankfurt am Main 1991.  
# The Edinburgh Philosophical Journal, Tom 31, s. 411, https://books.google.pl/books?id=jVFTAAAAcAAJ&pg=PA411&lpg=PA411&dq=1847+Thomas+Birchall&source=bl&ots=2HdPpMAjNV&sig=nTH9zPgYd8tRZmyT_j02rEwCwo8&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjdi-OH0tLfAhWJl4sKHRXoCPIQ6AEwDHoECAUQAQ#v=onepage&q=1847%20Thomas%20Birchall&f=false
+
#I. Pietruczuk, H. Godlewski, W. Jędrych, Technika i technologia introligatorstwa przemysłowego, Warszawa 1985.
# John Timbs, The Year-book of Facts in the Great Exhibition of 1851, London 1851 s. 161, https://books.google.pl/books?id=egg-AQAAMAAJ&pg=PA161&dq=1851+Black+folding+paper&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjDuOTs09LfAhWriqYKHbSxDf4Q6AEIKTAA#v=onepage&q=1851%20Black%20folding%20paper&f=false
+
 
+
 
----
 
----
 
Autor: '''E.P.'''
 
Autor: '''E.P.'''

Aktualna wersja na dzień 10:21, 30 kwi 2022

Maszyny introligatorskie

Maszyny pracujące w introligatorniach, ułatwiające lub przyspieszające wykonywanie prac. Za najstarsze maszyny uznać należy wielkie prasy drewniane, służące do prasowania papieru, składek lub książek oraz prasy żelazne służące do wytłaczania plakiet.

Proces umaszynowienia zakładów introligatorskich sięga początku XIX wieku i wiąże się z rozwojem seryjnej oprawy produkcji drukarskiej, przede wszystkim broszurowania i oprawy książek. Najwcześniejsze maszyny miały napęd ręczny, ale wraz z wprowadzeniem do użycia maszyny parowej, niektóre maszyny podłączano za pomocą pasów transmisyjnych. W wieku XX uzyskały napęd elektryczny.

Pierwszą maszyną skonstruowaną ok. 1820 była walcarka, od lat 20. XIX w. podjęto działania unowocześnienia pras do złocenia albo przez unowocześnienie tradycyjnej prasy albo adaptację pras drukarskich. Także lat 20. sięgają prace nad gilotyną introligatorską. W latach 40. XIX w. konstruowano maszyny do falcowania, zszywania bloków, oporkowania oraz używane w zakładach introligatorskich liniarki do papieru. Od lat 70. do użycia weszła maszyna do wyokrąglania grzbietów (obijaczka), a następnie klejarki, maszyny do szarfowania skóry, aparaty do marmoryzowania krawędzi, wolnostojące prasy żelazne, bigówki, maszyny do zestawiania okładek.

W wieku XX powstawały i były udoskonalane kolejne maszyny, takie jak maszyna do kompletowania składek, maszyna do frezowania i zaklejania grzbietów wraz zespołem suszącym, maszyna do zestawiania okładek twardych, maszyna do zawieszania okładek, co pozwoliło na kompletną automatyzację procesu oprawiania książek na liniach potokowych w 2. poł. XX w. Ponadto powstawało wiele urządzeń pomocniczych, takich jak utrząsarki, suszarki, zgrzewarki do produkcji okładek plastikowych.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Bigówka
Dziurkarka
Falcerka
Gilotyna
Klejarka
Laminator
Linia potokowa
Liniarka
Maszyna do oporkowania
Maszyna do zestawiania okładek
Maszyna do zawieszania okładek
Maszyny do szycia książek
Nożyce do fazowania
Nożyce introligatorskie
Prasa do złocenia
Prasy introligatorskie
Rogówka
Suszarka
Trójnóż
Walcarka
Zgrzewarka
Zbieraczka

Przypisy

  1. E.P. Biesalski, Die Mechaniesierung der Deutschen Buchbinderei 1850-1900, Frankfurt am Main 1991.
  2. I. Pietruczuk, H. Godlewski, W. Jędrych, Technika i technologia introligatorstwa przemysłowego, Warszawa 1985.

Autor: E.P.