Pointillé: Różnice pomiędzy wersjami
Z Leksykon oprawoznawczy
| Linia 1: | Linia 1: | ||
===Pointillé=== | ===Pointillé=== | ||
| − | *1. Fond pointillé (franc.: kropkowane tło): gęsto rozmieszczone, złote kropki (perełkowania) wybijane z puncy, stanowiące tło dla bogatych kompozycji z wstęg, arabesek i rollwerków na francuskich oprawach 2 poł. XVI w. (zwłaszcza na | + | *1. Fond pointillé (franc.: kropkowane tło): gęsto rozmieszczone, złote kropki (perełkowania) wybijane z puncy, stanowiące tło dla bogatych kompozycji z wstęg, arabesek i rollwerków na francuskich oprawach 2 poł. XVI w. (zwłaszcza na oprawach o kartuszowej dekoracji). |
| − | *2. Fers pointillés (franc. tłoki punktowane), zazwyczaj niewielkich rozmiarów tłoki (petit fers) o charakterystycznych, kropkowanych konturach i detalach wewnętrznych. Mają kształt | + | *2. Fers pointillés (franc. tłoki punktowane), zazwyczaj niewielkich rozmiarów tłoki (petit fers) o charakterystycznych, kropkowanych konturach i detalach wewnętrznych. Mają kształt kwiatonu, nerki, petite tête, spirali, woluty filigranowej, jak również drobnych kropkowań w typie fond pointillé. Złocone wyciski takich tłoków, wraz z wachlarzami oraz delikatną koronką obramień okładzin, składają się na filigranowe dekoracje opraw od lat 20. XVII w. do ok. poł. XVIII w. Jednakże ich genezy należy upatrywać w motywach dekoracyjnych na francuskich oprawach à la fanfare z 2 poł. XVI w. oraz w kropkowaniach ówczesnych opraw kartuszowych; |
*3. Mille points dekoracja (fr. décor à mille points), złocona dekoracja okładzin składająca się z licznych kropkowań (perełkowań), między którymi widnieją drobne motywy floralne (kwiatki, listki, rozetki). W przypadku kompartymentów grzbietu kropkowania stanowią tło dla centralnego elementu (przeważnie pustego okręgu) oraz promieniście zakomponowanych motywów floralnych (kwiatony, liście, wici roślinne) i drobnych okręgów. Liczne odmiany takich wzorów spopularyzował na pocz. XIX w. francuski introligator Jean-Claude Bozerian. | *3. Mille points dekoracja (fr. décor à mille points), złocona dekoracja okładzin składająca się z licznych kropkowań (perełkowań), między którymi widnieją drobne motywy floralne (kwiatki, listki, rozetki). W przypadku kompartymentów grzbietu kropkowania stanowią tło dla centralnego elementu (przeważnie pustego okręgu) oraz promieniście zakomponowanych motywów floralnych (kwiatony, liście, wici roślinne) i drobnych okręgów. Liczne odmiany takich wzorów spopularyzował na pocz. XIX w. francuski introligator Jean-Claude Bozerian. | ||
| + | ==Zobacz też== | ||
| − | + | [[Indeks alfabetyczny ]] <br> | |
| + | [[à la fanfare oprawy]] <br> | ||
| + | [[Filigranowa dekoracja] <br> | ||
| + | [[à gerbe dekoracja]] <br> | ||
| + | [[à la grotesque dekoracja]] <br> | ||
| + | [[Kartuszowa dekoracja]] <br> | ||
| + | [[Koronka]] <br> | ||
| + | [[Kwiaton]] <br> | ||
| + | [[Nerka]] <br> | ||
| + | [[Petite tête]] <br> | ||
| + | [[Spirala]] <br> | ||
| + | [[Wachlarz]] <br> | ||
| + | [[Woluta filigranowa]] <br> | ||
==Grafika== | ==Grafika== | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | Plik:Pointille 1.jpg | + | Plik:Pointille, tzw. fond pointille na francuskiej oprawie z 1550 r., wg Laffitte, Le Bars 1999, nr kat. 84.jpg | Ad. 1: Złote kropkowania (perełkowania) fond pointillé na francuskiej oprawie z 1550 r., repr. wg: Laffitte, Le Bars 1999 |
| − | Plik:Pointille 2b.jpg | + | Plik:Pointille Poznań.jpg | Ad. 1: Złote kropkowania (perełkowania) fond pointillé na oprawie paryskiej z poł. XVI w., Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu, fot. Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu |
| + | Plik:Pointille Włocławek.jpg | Ad 1: Naśladownictwo złotych kropkowań (perełkowań) fond pointillé na oprawie polskiej z lat 70. XVI w., BWSD Włocłąwek, fot. P. Kurek | ||
| + | Plik:Filigranowa dekoracja, Dekoracja filigranowa na oprawie Florimonda Badiera, 1640, wg Devauchelle 1995.jpg | Dekoracja filigranowa (pointillé) na oprawie Florimonda Badiera, 1640, wg Devauchelle 1995 | ||
| + | Plik:Filigranowa dekoracja, Dekoracja filigranowa w obrębie kompozycji a la fanfare na oprawie francuskiej z 1661 r., wg Devaux 1977, s. 129.jpg | Dekoracja filigranowa (pointillé) w obrębie kompozycji à la fanfare na oprawie francuskiej z 1661 r., wg Devaux 1977 | ||
| + | Plik:Pointille 1.jpg | Fragment oprawy koronkowej z elementami filigranowymi - pointillé, Francja, pocz. XVIII w. | ||
| + | Plik:Pointille 2b.jpg | Dekoracja filigranowa (pointillé) zwierciadła na oprawie z XVII w. | ||
| + | Plik:Pointille, Oprawy z warsztatu J.C Bozeriana z dekoracją grzbietu mille points, wg Culot 1979.jpg |Ad. 3: Oprawy z warsztatu J.C Bozeriana z dekoracją grzbietu mille points, repr. wg: Culot 1979 | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | </gallery> | ||
| + | |||
| + | ==Przypisy== | ||
| + | |||
| + | # Lewicka-Kamińska 1972, s. 58; | ||
| + | # Devaux 1977, s. 82, 114-147, 182-183; | ||
| + | # Culot 1979, tabl. IX, XXXI-XXXV; | ||
| + | # Mazal 1990, il. 131, 176, 179-184 i in.; | ||
| + | # von Arnim 1992, nr kat. 42, 80-81, 83-85 i in.; | ||
| + | # Devauchelle 1995, s. 87, 91, 94-101 i in.; | ||
| + | # Laffitte, Le Bars 1999, nr kat. 84, 86, 103-104 i in.; | ||
| + | # Macchi F. i L. 2002, s. 310, 380, 386. | ||
| + | |||
| + | ---- | ||
| + | Autor: '''A.W.''' | ||
Wersja z 23:55, 10 sty 2021
Spis treści
Pointillé
- 1. Fond pointillé (franc.: kropkowane tło): gęsto rozmieszczone, złote kropki (perełkowania) wybijane z puncy, stanowiące tło dla bogatych kompozycji z wstęg, arabesek i rollwerków na francuskich oprawach 2 poł. XVI w. (zwłaszcza na oprawach o kartuszowej dekoracji).
- 2. Fers pointillés (franc. tłoki punktowane), zazwyczaj niewielkich rozmiarów tłoki (petit fers) o charakterystycznych, kropkowanych konturach i detalach wewnętrznych. Mają kształt kwiatonu, nerki, petite tête, spirali, woluty filigranowej, jak również drobnych kropkowań w typie fond pointillé. Złocone wyciski takich tłoków, wraz z wachlarzami oraz delikatną koronką obramień okładzin, składają się na filigranowe dekoracje opraw od lat 20. XVII w. do ok. poł. XVIII w. Jednakże ich genezy należy upatrywać w motywach dekoracyjnych na francuskich oprawach à la fanfare z 2 poł. XVI w. oraz w kropkowaniach ówczesnych opraw kartuszowych;
- 3. Mille points dekoracja (fr. décor à mille points), złocona dekoracja okładzin składająca się z licznych kropkowań (perełkowań), między którymi widnieją drobne motywy floralne (kwiatki, listki, rozetki). W przypadku kompartymentów grzbietu kropkowania stanowią tło dla centralnego elementu (przeważnie pustego okręgu) oraz promieniście zakomponowanych motywów floralnych (kwiatony, liście, wici roślinne) i drobnych okręgów. Liczne odmiany takich wzorów spopularyzował na pocz. XIX w. francuski introligator Jean-Claude Bozerian.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
à la fanfare oprawy
[[Filigranowa dekoracja]
à gerbe dekoracja
à la grotesque dekoracja
Kartuszowa dekoracja
Koronka
Kwiaton
Nerka
Petite tête
Spirala
Wachlarz
Woluta filigranowa
Grafika
Ad. 1: Złote kropkowania (perełkowania) fond pointillé na francuskiej oprawie z 1550 r., repr. wg: Laffitte, Le Bars 1999
Ad. 1: Złote kropkowania (perełkowania) fond pointillé na oprawie paryskiej z poł. XVI w., Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu, fot. Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu
Ad 1: Naśladownictwo złotych kropkowań (perełkowań) fond pointillé na oprawie polskiej z lat 70. XVI w., BWSD Włocłąwek, fot. P. Kurek
Dekoracja filigranowa (pointillé) na oprawie Florimonda Badiera, 1640, wg Devauchelle 1995
Dekoracja filigranowa (pointillé) w obrębie kompozycji à la fanfare na oprawie francuskiej z 1661 r., wg Devaux 1977
Fragment oprawy koronkowej z elementami filigranowymi - pointillé, Francja, pocz. XVIII w.
Dekoracja filigranowa (pointillé) zwierciadła na oprawie z XVII w.
Ad. 3: Oprawy z warsztatu J.C Bozeriana z dekoracją grzbietu mille points, repr. wg: Culot 1979
Przypisy
- Lewicka-Kamińska 1972, s. 58;
- Devaux 1977, s. 82, 114-147, 182-183;
- Culot 1979, tabl. IX, XXXI-XXXV;
- Mazal 1990, il. 131, 176, 179-184 i in.;
- von Arnim 1992, nr kat. 42, 80-81, 83-85 i in.;
- Devauchelle 1995, s. 87, 91, 94-101 i in.;
- Laffitte, Le Bars 1999, nr kat. 84, 86, 103-104 i in.;
- Macchi F. i L. 2002, s. 310, 380, 386.
Autor: A.W.
