Szrafowanie
Spis treści
Szrafowanie
(kreskowanie) (ang. hatching; niem. Schraffur)
Sposób wykończenia powierzchni tłoków i plakiet introligatorskich polegający na zagęszczonym, równoległym liniowaniu tła ich dekoracji. Praktykę tę zapoczątkowano w 1 poł. XVI w. we Włoszech względem niektórych rodzajów tłoków floralnych. Szybko przejęto ją we Francji, gdzie objęła zarówno małe tłoki jak i plakiety ornamentalne w formie różnokształtnych medalionów i ćwierćmedalionów narożnikowych. Od ok. poł. XVI w. s. było powszechnym sposobem fakturowania tła na tego rodzaju narzędziach na manierystycznych, w tym zwłaszcza orientalizujących oprawach w Europie. W 3-4 ćw. XVI w. s. stało się też standardowym zabiegiem na medalionach i ćwierćmedalionach ornamentalnych w Polsce, zwłaszcza tych z maureskowo-wstęgowym ornamentem.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Ćwierćmedalion
Manierystyczne oprawy
Medalion
Orientalizujące oprawy
Grafika
Przykłady tłoków w typie aldyńskim o szrafowanym tle, Francja, 1 poł. XVI w., wg Devaux 1977
Szrafowane motywy floralne na oprawie rzymskiej z lat 60. XVI w., fot. wg. Fürstenberg, De Marinis 1966
Szrafowane elementy arabeski w ramie ornamentalnej oprawy z księgozbioru elektora Augusta, Jakob Krause, Drezno, 1567, repr. wg: von Rabenau 1994
Szrafowane tło centralnego medalionu z ornamentem maureskowo-wstęgowym, pocz. XVII w.
Szrafowane tło ćwierćmedalionu narożnego z ornamentem maureskowo-wstęgowym na polskiej oprawie w orientalizującje, lata 70. XVI w.
Szrafowane tło ćwierćmedalionu narożnego z ornamentem maureskowo-wstęgowym i rollwerkiem na polskiej oprawie orientalizującej, lata 80. XVI w.
Przypisy
- Fürstenberg, De Marinis 1966, s. 70-71, 78-79, 82-83 i in.;
- Laucevičius 1976, il. 104a, 107, 138-141 i in.;
- Devaux 1977, s. 52, 60, 87;
- Macchi F. i L. 2002, s. 33;
- Wagner 2016 II, il. 8a-b-9a-b;
- Wagner, Madajewska, Mazerska 2018, tabl. 41, 43, 53.
Autor: A.W.
