Pędu ruty wzór
Pędu ruty wzór
(niem. Rautengerank)
Podobnie jak →pęd ruty, pojęcie rozpropagowane przez P. Schwenke i I. Schunke w terminologii oprawoznawczej w Niemczech jako alternatywa dla owocu granatu wzoru. W ten sposób akcentowana jest formalna różnica między pierwowzorem (tj. bogatymi dekoracjami na luksusowych tkaninach włoskich z XV w., eksportowanych na płn. od Alp) a prostymi zdobieniami introligatorskimi, wyciskanymi z tłoków lub plakiet/klocków. Ich charakterystyczną cechą są zaakcentowane na „pędach” żabki, mogące kojarzyć się z pączkami i listkami na łodygach owych roślin zielnych. Wrażenie „pnączy” potęgowane jest przez zawijające się i łączące ze sobą segmenty ornamentu (łuk w ośli grzbiet) w dekoracji zwierciadła okładziny. Należy jednak podkreślić odosobnienie określenia p. r. w., nie spotykanego w nazewnictwie podobnych ornamentów w innych dziedzinach plastyki (np. w malarstwie ściennym). Ponadto skojarzenie ruty (tj. grupy gatunków roślin zielnych) z taką formą dekoracji jest chybione wobec faktycznego wyglądu owych roślin. W końcu, nie uwzględnia ono pokrewieństwa formalnego „pędów” pokrytych „pączkami” i „liśćmi” oraz łuków w ośli grzbiet z tzw. żabkami, które stanowią czytelny wzorzec dla dekoracji opraw czerpany z gotyckiej dekoracji architektonicznej. Doprowadziło to do odrzucenia propozycji nazewniczej Schwenke i Schunke przez innych niemieckich badaczy (np. K. von Rabenau, S. Karpp-Jacottet). Tym samym pojęcie p. r. w., niekiedy stosowane również w polskiej literaturze, uznać należy za nieprawidłowe.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Gotyckie oprawy
Łuk w ośli grzbiet
Nosek
Owocu granatu wzór
Żabka
Przypisy
- Schwenke, Schunke 1979, tabl. 231-243.
Autor: A.W.
