Galanteria introligatorska
Spis treści
Galanteria introligatorska
Wytwarzanie wyrobów galanteryjnych z papieru, tektury, płótna i skóry stanowiące uboczną gałąź introligatorstwa. Jego źródłem były związki rzemieślników introligatorów ze szkatulnikami, których było niewielu i dlatego przyłączali się do cechów introligatorskich. Z czasem rzemiosło szkatulnicze zanikło, zaś introligatorzy przejęli zakres jego działalności.
Introligatorskie wyroby galanteryjne można podzielić na trzy grupy.
- Wyroby pokrewne książkom, których wykonywanie przebiega podobnie jak oprawianie książek. Należą do nich notesy, zeszyty, bruliony, bloki papierowe, albumy, klasery, sztambuchy, a także różnego rodzaju akcydensy: kalendarze, kwitariusze, dzienniki, książki służbowe, a wreszcie księgi handlowe.
- Wywodzące się ze szkatulnictwa obiekty o charakterze pudełek: puzderka, szkatułki, futerały na różne przedmioty (np. książki, biżuterię, sztućce, kapelusze, okulary, instrumenty muzyczne), teki, tuby, segregatory, skoroszyty, teczki, piórniki, podstawki i stojaki, opakowania, a także pugilaresy, portfele i portmonetki.
- Inne wyroby takie, jak: ramki do rycin i fotografii, etykiety, torebki, koperty i papeterie, karnety, wytłaczane laurki i obrazki, dekoracje funeralne. Do prac z dziedziny galanterii należy także oprawa rycin w passe-partout, naklejanie map, dokumentów, plansz (do składania lub zawieszania) na tekturę, blachę lub tkaninę.
Wytwarzanie galanterii introligatorskiej częściej niż oprawy książek miało charakter seryjny i łatwiej ulegało uprzemysłowieniu. Wśród przedsiębiorstw introligatorskich największe były te, które produkowały galanterię papierniczą. Zdobienie wyrobów galanteryjnych stało się polem działań artystycznych i eksperymentalnych, a walory estetyczne produktu były najważniejszym elementem oceny jego wartości. Z tego powodu w produkcji galanterii introligatorzy podążali za modą, zarówno w konstrukcji, jak i zdobnictwie wykorzystywali rozmaite materiały (drewno, metal, plastik, kość, róg, szylkret, masę perłową, celuloid), rozwijali nowe techniki oraz unowocześniali zakłady, inwestując w maszyny i urządzenia.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Teka
Passe-partout
Księgi handlowe
Futerał
Albumów oprawy
Grafika
Sztambuch Stanisława Jachowicza, 1817.
Imionnik Ludwiki z Pągowskich Kostrowickiej, 1824.
Sztambuch Ludwiki Linde, 1832.
Ozdobna okładka zeszytu
Przypisy
- Kołakowski Tadeusz, Zarys towaroznawstwa papieru i materiałów piśmiennych, Warszawa 1950, s. 77-93.
- Napora Stefan, Technologia galanterii skórzanej, Warszawa 1959.
Autor: E.P.
