Teka

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj

Teka

(teczka) (niem. Mappe, Adresse)

Rodzaj futerału lub opakowania w postaci okładki, służący do przechowywania luźnych kart, dokumentów itp. Teka jest wytworem galanterii introligatorskiej. Teczka o najprostszej konstrukcji składa się z przełamanego arkusza kartonu lub dwóch okładek połączonych w grzbiecie, zwykle jednak teczki są zaopatrzone w klapy (skrzydełka) i zapięcie (tasiemka do związania, gumka). Teki specjalne mogą mieć konstrukcję kieszeniową albo formę pudła z klapą.

Teczka na dokumenty

(ang. file folder)

Miękkie teczki są wykonane z kartonu lub plastiku, twarde – z tektury, obleczone papierem, z płóciennymi grzbietami. Odmianą teczki jest skoroszyt, który posiada przy grzbiecie mechanizm służący do spinania przedziurkowanych luźnych kartek.

Teka wydawnicza

Teki stanowiły także rodzaj oprawy wydawniczej dla luźnych druków, w szczególności grafik lub reprodukcji dzieł sztuki. Mogły być także wspólną okładką dla zestawu broszur. Teka wydawnicza była dekorowana podobnie jak okładka książki, zawierała tytulaturę dzieła, a na wyklejce często umieszczano spis części.

Teka na dyplom

Teki na dyplom były wyrobami luksusowymi, stanowiły ochronę wręczanych dyplomów, listów dziękczynnych itp. Zwykle oblekane skórą lub aksamitem i bogato dekorowane złoceniami, elementami reliefowymi, aplikacjami złotniczymi, itp. Wewnątrz były wyklejane szlachetnymi tkaninami (jedwab, mora) lub wykwintnymi papierami i zaopatrzone w sznureczek przeprowadzony wzdłuż grzbietu, służący do zamocowania dokumentu. Luksusowe teki powstawały we wiodących firmach introligatorskich, niejednokrotnie były projektowane przez profesjonalnych artystów i stanowiły wizytówkę możliwości artystycznych i technologicznych zakładu i umiejętności jego pracowników.

Teka na grafiki

Teki na grafiki były pudłami, zwykle o dużych rozmiarach i niewielkiej głębokości. Przechowywanie zbiorów grafik w tekach było popularne w XVIII-XIX wieku. Często teki przypominały swą formą księgi kodeksowe, miały zaokrąglone grzbiety a boki naśladowały krawędzie kart. Teki były konstruowane z wielu warstw sklejonej tektury lub z drewna. Obleczenie było skórzane, dekorowano je złoceniami.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Galanteria introligatorska
Futerał

Grafika

Przypisy

  1. Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo. Mały słownik encyklopedyczny, Wrocław 1986, s. 161.

Autor: E.P.