Drôlerie

Drôlerie

(z franc. drôle: „zabawny”) (ang. drollery, grotesque)

Realistyczne lub fantastyczne scenki ze zwierzętami i/lub ludźmi, mające humorystyczny charakter, ale i symboliczną wymowę. Charakterystyczne dla sztuk dekoracyjnych średniowiecza, szczególnie rozpowszechnione w gotyckim iluminatorstwie (floratury na marginesach stronic, inicjały). W zdobnictwie introligatorskim spotykane na niektórych nacinanych oprawach XIV-XV w. (wizerunki zwierząt i ludzi wkomponowane w wici roślinne zwierciadeł). Niemal „iluminatorske” w sferze kompozycji i ikonografii są d. ukazywane jako bordiury zwierciadła na grupie →kobergerowskich opraw z l. 90. XV w. Cechy d-s noszą też wizerunki różnorakich zwierząt lub scen łowów, wkomponowane w wici na gotyckich plakietach niderlandzkich, francuskich i angielskich XV-1 poł. XVI w., jak również gotyckie radełka z wiciami, ukazującymi m.in. wizerunki zwierząt i łowów na nie (np. arbor vitae). W epoce nowożytnej tradycja d-s niemal zupełnie zanikła; epigońskie nawiązania występują w odosobnionych radełkach z XVI-XVII w. (wici roślinne ze scenami łowieckimi).

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Arbor vitae
Fantastyczne motywy
Nacinane oprawy

Grafika

• 

  Drôlerie jako dekoracja gotyckiej oprawy nacinanej (ledersznytowej), Niemcy, XV w.

• 

  Drôlerie jako dekoracja gotyckiej plakiety, Niderlandy, 1 poł. XVI w.

• 

  Drôlerie w gotyckiej dekoracji radełkowej, Polska (Kraków), ok. 1500 r.

Przypisy

1. Lewicka-Kamińska 1956, tabl. 16/ il. 11, 18/il. 35;
2. Krynicka 1980, il. 18i-j;
3. Devauchelle 1995, s. 35-36;
4. Kozakiewicz 1996, s. 89.
5. Goldschmidt 1967, t. 2, tabl. XVIII, XLIII;

---

Autor: A.W.