Oliwna gałązka

Oliwna gałązka

(ang. olive branch, spray of olive; fr. branche d'olivier)

Motyw biblijny symbolizujący pokój, zgodę, zwycięstwo i wieczność. We francuskim zdobnictwie introligatorskim kon. XVI – XVII w. rozpowszechniona jako dekoracja branchage na oprawach à la fanfare oraz à branchages. Motyw ten szybko przeniknął na oprawy we Włoszech, a następnie w innych krajach europejskich (w tym w Rzeczypospolitej). Prawdopodobnie pod wpływem mody na tę formę dekoracji opraw, w XVII w. motywy skrzyżowanych o. g. zaczęły pojawiać się obok tradycyjnych, renesansowych wieńców laurowych jako obramienie herbów w superekslibrisach. Ich morfologia (para owalnie zagiętych gałązek z rozproszonymi, lancetowatymi liśćmi i okrągłymi owocami na długich szypułkach) jest też zbliżona do gałązek lauru (wawrzynu), co stanowić może utrudnienie w identyfikacji.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
branchage
À branchages oprawy
À la fanfare oprawy
Laur (wawrzyn)
Superekslibris

Grafika

• 

  Oliwne lub laurowe gałązki w superekslibrisie na oprawie francuskiej, XVII w., Biblioteka Raczyńskich, Poznań, fot. A. Wagner

• 

  Oliwne gałązki w superekslibrisie bpa Pawła Piaseckiego, 2 poł.l. 40. XVII w., BWSD Włocławek, fot. P. Kurek

• 

  Oliwne gałązki w superekslibrisie bpa Stanisława Pstrokońskiego, lata 50. XVII w., BUW Warszawa, fot. BUW Warszawa

• 

  Oliwne gałązki i palmowa gałązka w superekslibrisie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, lata 60-80 XVIII w., MNK Kraków, fot. MNK Kraków

Przypisy

1. Devaux 1977, s. 102, 104, 106-107 i in.;
2. Sipayłło 1988, tabl. 109-111;
3. Ogonowska 1993, nr kat./il. 41, 48, 52-53;
4. Dudziński 1997, s. 128;
5. Cubrzyńska-Leonarczyk 2001, tabl. 86, 100a;
6. Macchi F. i L. 2002, s. 55, 391;
7. Wagner 2016, s. 403-404.

---

Autor: A.W.