Maszyny introligatorskie

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj

Maszyny introligatorskie

Maszyny pracujące w introligatorniach, służące do przyspieszenia wykonywania prac. Proces umaszynowienia zakładów introligatorskich sięga początku XIX wieku i wiąże się z procesem oprawy seryjnej produkcji drukarskiej, przede wszystkim broszurowania i oprawy książek. Najwcześniejsze miały tylko napęd ręczny, ale wraz z wprowadzenie do użycia maszyny parowej, niektóre z nich podłączano do napędu za pomocą pasów transmisyjnych, a w wieku XX uzyskały napęd elektryczny Już wcześniej, od początku XVIII wieku stosowano prasy żelazne do wytłaczania plakiet. Pierwszą maszyną skonstruowaną ok. 1820 była walcarka, od lat 20. XIX w. podjęto działania unowocześnienia pras do złocenia albo rozbudowując tradycyjną prasę z kluczem albo adaptując prasy drukarskie. Od lat 20. podjęto prace nad gilotyną introligatorską, w latach 40. nad maszyną do falcowania, zszywania składek, oporkowania oraz używana w zakładach introligatorskich liniarka do papieru. Od lat 70. do użycia weszła maszyna do wyokrąglania grzbietów, a następnie klejarki, maszyny do szarfowania skóry, aparaty do marmoryzowania krawędzi, wolnostojące prasy żelazne, bigówki, maszyny do zestawiania okładek.

Nożyce introligatorskie

(niem. Pappschere, fr. cisaille à carton) Maszyna służąca do krojenia materiałów. Nożyce zbudowane są ze stołu, który na jednej krawędzi ma zamocowane ostrze, oraz z ruchomej dźwigni, stanowiącej drugie ostrze nożyc. Zależnie od długości ostrza, możliwe jest krojenie dużych arkuszy, do długości 1 metra. Siła narzędzia pozwala także na krojenie twardych, grubych materiałów, w szczególności tektur. Nożyce posiadają szereg elementów, ułatwiających krojenie, takich jak belka dociskająca, linie pozwalające na proste ustawienie oraz miarę krojenia itp. Źródła wynalazku nie są ustalone, niektóre artykuły prasowe XIX w. wiązały je z nazwiskiem brytyjskiego uczonego i wynalazcy Warrena de la Rue. Od 1859 roku nożyce oferowała lipska fabryka Karla Krauzego, później wielu innych wytwórców sprzętu; na warszawskiej wystawie introligatorskiej w 1897 roku nożyce własnej produkcji prezentował J. Zawadzki.



Śródtytuł

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.

Lista

  • Punkt 1
  • Punkt 2
    • Punkt 2.1
    • Punkt 2.2
  • Punkt 2

Hasła obce

  1. Test site (eng.)
  2. Site d'essai (fr.)
  3. Testgelände (de.)
  4. Sito di prova (it.)

Grafika

Przypisy

  1. E.P. Biesalski, Die Mechaniesierung der Deutschen Buchbinderei 1850-1900, Frankfurt am Main 1991, s. 19-23.

Autor: E.P.