Putto: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (Putto: uzupełn. term. ang.)
Linia 2: Linia 2:
  
 
(ang. putto; fr. putto)
 
(ang. putto; fr. putto)
 +
 +
Wizerunek małego, pulchnego i przeważnie nagiego chłopca. Niekiedy, w przedstawieniach nawiązujących do antycznego Amora (Erosa) ukazywany ze skrzydłami (zob. →amorek). Spopularyzowany w renesansowym introligatorstwie europejskim pod wpływem zdobnictwa włoskiego, w tym zwłaszcza iluminatorstwa i grafiki książkowej. Na oprawach włoskich 1 poł. XVI w. niekiedy jako p. z →rogiem obfitości (putto con cornucopia), skopiowanego w l. 20. XVI w. na krakowskich oprawach Macieja z Przasnysza vel Mistrza Główek Anielskich. Chętnie stosowany w dekoracji radełkowej: jako grupy dziecięcych postaci trzymających różne rekwizyty (np. tarcze herbowe – na oprawach gdańskiego Introligatora SS, instrumenty muzyczne – na oprawach Kaspara Anglera w Królewcu) lub dzieci wkomponowane razem z aniołkami w kandelabrowy ornament lub groteski, rzadziej w obrębie kartuszy herbowych superekslibrisów. Do ponownego spopularyzowania putti doszło w introligatorstwie rokokowym, jako motywy wkomponowane w rocaille (np. niektóre oprawy dla króla Stanisława Augusta Poniatowskiego). W antykizujących dekoracjach opraw klasycystycznych i empirowych wyparte przez „dostojniejsze” motywy. Pojawiało się zaś na oprawach historyzujących XIX w.
 +
 +
==Zobacz też==
 +
 +
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
 +
[[Anioł]] <br>
 +
[[Aniołek]] <br>
 +
[[Groteska]] <br>
 +
[[Kandelabrowy ornament]] <br>
 +
[[Rocaille]] <br>
 +
  
 
==Grafika==
 
==Grafika==
Linia 8: Linia 20:
 
Plik:Putto 1.jpg
 
Plik:Putto 1.jpg
 
Plik:Putto 1b.jpg
 
Plik:Putto 1b.jpg
 +
 +
</gallery>
 +
 +
==Przypisy==
 +
 +
# Krynicka 1974, il. 7a-b;
 +
# Krynicka 1975, il. 33-34;
 +
# Laucevičius 1976, il. 61, 95, 120 i in.;
 +
# von Rabenau 1994, tabl. 18-19, 23, 33 i in.;
 +
# Kozakiewicz 1996, s. 13, 339;
 +
# Macchi F. i L. 2007, tabl. 3, 24, 60-61 i in.;
 +
# Wagner 2016, il. 70, 72a-b, 218b.   
 +
 +
----
 +
Autor: '''A.W.'''

Wersja z 21:27, 11 lut 2021

Putto

(ang. putto; fr. putto)

Wizerunek małego, pulchnego i przeważnie nagiego chłopca. Niekiedy, w przedstawieniach nawiązujących do antycznego Amora (Erosa) ukazywany ze skrzydłami (zob. →amorek). Spopularyzowany w renesansowym introligatorstwie europejskim pod wpływem zdobnictwa włoskiego, w tym zwłaszcza iluminatorstwa i grafiki książkowej. Na oprawach włoskich 1 poł. XVI w. niekiedy jako p. z →rogiem obfitości (putto con cornucopia), skopiowanego w l. 20. XVI w. na krakowskich oprawach Macieja z Przasnysza vel Mistrza Główek Anielskich. Chętnie stosowany w dekoracji radełkowej: jako grupy dziecięcych postaci trzymających różne rekwizyty (np. tarcze herbowe – na oprawach gdańskiego Introligatora SS, instrumenty muzyczne – na oprawach Kaspara Anglera w Królewcu) lub dzieci wkomponowane razem z aniołkami w kandelabrowy ornament lub groteski, rzadziej w obrębie kartuszy herbowych superekslibrisów. Do ponownego spopularyzowania putti doszło w introligatorstwie rokokowym, jako motywy wkomponowane w rocaille (np. niektóre oprawy dla króla Stanisława Augusta Poniatowskiego). W antykizujących dekoracjach opraw klasycystycznych i empirowych wyparte przez „dostojniejsze” motywy. Pojawiało się zaś na oprawach historyzujących XIX w.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Anioł
Aniołek
Groteska
Kandelabrowy ornament
Rocaille


Grafika

Przypisy

  1. Krynicka 1974, il. 7a-b;
  2. Krynicka 1975, il. 33-34;
  3. Laucevičius 1976, il. 61, 95, 120 i in.;
  4. von Rabenau 1994, tabl. 18-19, 23, 33 i in.;
  5. Kozakiewicz 1996, s. 13, 339;
  6. Macchi F. i L. 2007, tabl. 3, 24, 60-61 i in.;
  7. Wagner 2016, il. 70, 72a-b, 218b.

Autor: A.W.