Maska: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzono nową stronę "===Maska=== W sztukach zdobniczych realistycznie opracowany wizerunek głowy ludzkiej lub zwierzęcej, ujętej na wprost bądź z profilu. W zdobnictwie opraw od XVI w....")
 
(Grafika)
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
===Maska===
+
==Maska==
W sztukach zdobniczych realistycznie opracowany wizerunek głowy ludzkiej lub zwierzęcej, ujętej na wprost bądź z profilu. W zdobnictwie opraw od XVI w. jako manierystyczna, kobieca m. (zwana: tête en espagnolette lub espagnolette), przystrojona diademem, zwisającą chustką, pióropuszem itp. Zazwyczaj stanowią element większych kompozycji (np. złoconych medalionów w centrum i w narożnikach okładzin). Popularność w złotniczych oprawach manierystycznych 3 ćw. XVI-pocz. XVII w. zdobyły odlewane, półplastyczne maski lwa, lokowane głównie w narożnych okuciach (np. niektóre oprawy Srebrnej Biblioteki) i na zapięciach. Takowe spotykane też na metalowych okuciach i zapięciach opraw barokowych XVII-XVIII w. Odosobnioną formę mają m. symbolizujące „króla słońce” na oprawach ksiąg związanych z Ludwikiem XIV (m.in. na superekslibrisie jego bibliotekarza Jean-Paula Bignona). M. kobiecą w typie tête en espagnolette chętnie ukazywano na regencyjnych i rokokowych oprawach.
+
(ang. mask, fr. masque, niem. Maske)
 +
 
 +
W sztukach zdobniczych realistycznie opracowany wizerunek głowy ludzkiej lub zwierzęcej, ujętej na wprost bądź z profilu. W zdobnictwie opraw od XVI w. jako manierystyczna, kobieca m. (zwana: espagnolette lub tête en espagnolette), przystrojona diademem, zwisającą chustką, pióropuszem itp. Zazwyczaj stanowią element większych kompozycji (np. złoconych medalionów w centrum i w narożnikach okładzin). Popularność w złotniczych oprawach manierystycznych 3 ćw. XVI-pocz. XVII w. zdobyły odlewane, półplastyczne maski lwa, lokowane głównie w narożnych okuciach (np. niektóre oprawy Srebrnej Biblioteki) i na zapięciach. Takowe spotykane też na metalowych okuciach i zapięciach opraw barokowych XVII-XVIII w. Odosobnioną formę mają m. symbolizujące „króla słońce” na oprawach ksiąg związanych z Ludwikiem XIV (m.in. na superekslibrisie jego bibliotekarza Jean-Paula Bignona). M. kobiecą w typie tête en espagnolette chętnie ukazywano na regencyjnych i rokokowych oprawach.
 +
 
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
  
Linia 12: Linia 15:
  
 
<gallery>
 
<gallery>
Plik:Maska, Maski w dekoracji włoskiej oprawy z ok. 1600 r..jpg | Maski w dekoracji włoskiej oprawy z ok. 1600 r.
+
Plik:Maska 1.jpg | Maska (głowa) lwa jako okucie narożne oprawy ze Srebrnej Biblioteki ks. Albrechta Pruskiego i jego żony Anny Marii, poł. XVI w., Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, fot. Z. Wagner
Plik:Maska, oprawa rzymska, po 1608.jpg | Motywy masek wkomponowanych w spirale w dekoracji oprawy rzymskiej, po 1608 r.
+
Plik:Maska 3.jpg | Maska (głowa) lwa jako okucie narożne oprawy ze Srebrnej Biblioteki ks. Albrechta Pruskiego i jego żony Anny Marii, poł. XVI w., Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, fot. A. Skowroński
Plik:Maska, oprawa włoska, 2 poł. XVIII w., wg F. Macchi 2007, Il legature storiche..., il. 12.jpg | Motywy masek na oprawie włoskiej z 2 poł. XVIII w., repr. wg F. Macchi, Il legature storiche..., 2007, il. 12
+
Plik:Maska4.jpg | Maska kobieca i lwia w kartuszu na oprawie manierystycznej, Niemcy, lata 70. XVI w.
 +
Plik:Maska, Maski w dekoracji włoskiej oprawy z ok. 1600 r..jpg | Maski kobiece w dekoracji włoskiej oprawy z ok. 1600 r.
 +
Plik:Maska, oprawa rzymska, po 1608.jpg | Motywy masek kobiecych zakończonych zoomorficznymi tułowiami wkomponowane w spirale w dekoracji oprawy rzymskiej, po 1608 r.
 +
Plik:Maska, Maska jako element kartusza herbowego w superekslibrisie z 1 poł. XVI w..jpg | Maska kobieca jako element kartusza herbowego w superekslibrisie z 1 poł. XVII w.
 +
Plik:Maska i herma w dekoracji oprawy barokowej, lata 40. XVII w..jpg | Maska kobieca i herma w dekoracji oprawy barokowej, prawdopodobnie Polska, lata 40. XVII w.
 +
Plik:Maska, oprawa włoska, 2 poł. XVIII w., wg F. Macchi 2007, Il legature storiche..., il. 12.jpg | Motywy masek kobiecych na oprawie włoskiej z 2 poł. XVIII w., repr. wg F. Macchi, Il legature storiche..., 2007, il. 12
 +
Plik:Maska, Maska kobieca ze skrzydłami na niemieckiej oprawi historyzującej, Berlin 1881, fot. wg Jaeger 2002.jpg | Maska kobieca ze skrzydłami na niemieckiej oprawi historyzującej, Berlin 1881, fot. wg: Jaeger 2002
 
</gallery>
 
</gallery>
  
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
  
# Przypis 1
+
# Laucevičius 1976, il. 293-294,
# Przypis 2
+
# Culot 1979, tabl. VII/il. 22-23;
 +
# von Arnim 1992, nr kat./tabl. 61, 112;
 +
# Tondel, Wagner 2019, s. 158-159, 184-185 i in.
  
 
----
 
----
 
Autor: '''A.W.'''
 
Autor: '''A.W.'''

Aktualna wersja na dzień 22:26, 24 sty 2021

Maska

(ang. mask, fr. masque, niem. Maske)

W sztukach zdobniczych realistycznie opracowany wizerunek głowy ludzkiej lub zwierzęcej, ujętej na wprost bądź z profilu. W zdobnictwie opraw od XVI w. jako manierystyczna, kobieca m. (zwana: espagnolette lub tête en espagnolette), przystrojona diademem, zwisającą chustką, pióropuszem itp. Zazwyczaj stanowią element większych kompozycji (np. złoconych medalionów w centrum i w narożnikach okładzin). Popularność w złotniczych oprawach manierystycznych 3 ćw. XVI-pocz. XVII w. zdobyły odlewane, półplastyczne maski lwa, lokowane głównie w narożnych okuciach (np. niektóre oprawy Srebrnej Biblioteki) i na zapięciach. Takowe spotykane też na metalowych okuciach i zapięciach opraw barokowych XVII-XVIII w. Odosobnioną formę mają m. symbolizujące „króla słońce” na oprawach ksiąg związanych z Ludwikiem XIV (m.in. na superekslibrisie jego bibliotekarza Jean-Paula Bignona). M. kobiecą w typie tête en espagnolette chętnie ukazywano na regencyjnych i rokokowych oprawach.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Aniołek
Maszkaron
Regencyjne oprawy
Rokokowe oprawy
Srebrna Biblioteka

Grafika

Przypisy

  1. Laucevičius 1976, il. 293-294,
  2. Culot 1979, tabl. VII/il. 22-23;
  3. von Arnim 1992, nr kat./tabl. 61, 112;
  4. Tondel, Wagner 2019, s. 158-159, 184-185 i in.

Autor: A.W.