Remboîtage: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 2: | Linia 2: | ||
(remboitage, emboîtage) | (remboitage, emboîtage) | ||
| − | * | + | * Zabieg, zwany z francuska remboitage (fr. Re-bound) polegający na łączeniu bloku książki z odpowiednio dobraną (wysokość, grubość, czas powstania, styl) oprawą z tej samej epoki. Czynność zaliczana do działań naprawczych, popularna w okresie XVII – XIX w., stosowana w przypadku uszkodzenia pierwotnej okładki. Obowiązkiem było dokładne opisanie dokonanego zabiegu na wyklejce (reoprawa sensu stricte). |
* Pod pojęciem remboîtage'u rozumie się przede wszystkim wprawianie książek w okładki zdjęte z innych dzieł. Okładka musi być dopasowana do bloku książki pod względem formatu i grubości, książka i okładka powinny pochodzić z tej samej epoki, by uzyskać jednolitość stylistyczną | * Pod pojęciem remboîtage'u rozumie się przede wszystkim wprawianie książek w okładki zdjęte z innych dzieł. Okładka musi być dopasowana do bloku książki pod względem formatu i grubości, książka i okładka powinny pochodzić z tej samej epoki, by uzyskać jednolitość stylistyczną | ||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
| − | |||
[[Indeks alfabetyczny]] <br> | [[Indeks alfabetyczny]] <br> | ||
[[Fałszowanie opraw]] <br> | [[Fałszowanie opraw]] <br> | ||
| − | + | [[Konserwacja-restauracja zabytkowych kodeksów]] <br> | |
==Grafika== | ==Grafika== | ||
| Linia 28: | Linia 27: | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| − | + | # Encyklopedia wiedzy o książce, red. Birkenmajer A., Kocowski B., Trzynadlowski J., Wrocław, Warszawa, Kraków, 1971, sp. 2068-2069. | |
# J. Osięgłowski, Konserwacja książki w Polsce przedrozbiorowej, Poznań 1985, s. 171. | # J. Osięgłowski, Konserwacja książki w Polsce przedrozbiorowej, Poznań 1985, s. 171. | ||
# H. Helwig, Einbandfälschungen, Stuttgart 1968, s. 26. | # H. Helwig, Einbandfälschungen, Stuttgart 1968, s. 26. | ||
---- | ---- | ||
| − | Autor: '''E.P.''' | + | Autor: '''E.P., MPG''' |
Wersja z 16:28, 13 wrz 2020
Spis treści
Remboîtage
(remboitage, emboîtage)
- Zabieg, zwany z francuska remboitage (fr. Re-bound) polegający na łączeniu bloku książki z odpowiednio dobraną (wysokość, grubość, czas powstania, styl) oprawą z tej samej epoki. Czynność zaliczana do działań naprawczych, popularna w okresie XVII – XIX w., stosowana w przypadku uszkodzenia pierwotnej okładki. Obowiązkiem było dokładne opisanie dokonanego zabiegu na wyklejce (reoprawa sensu stricte).
- Pod pojęciem remboîtage'u rozumie się przede wszystkim wprawianie książek w okładki zdjęte z innych dzieł. Okładka musi być dopasowana do bloku książki pod względem formatu i grubości, książka i okładka powinny pochodzić z tej samej epoki, by uzyskać jednolitość stylistyczną
Historia
Janisław Osięgłowski podaje XVII-wieczny przykład oprawienia mszałów w niezniszczone srebrne okładziny pochodzące z innych egzemplarzy. Remboîtage rozwinął się w wieku XIX, szczególnie w środowisku bibliofilów francuskich. W zbiorach polskich zabieg remboîtage'u można zaobserwować w bibliotece Ludwika Gocla, zawierającej liczne polskie druki XIX-wieczne, wprawione, najprawdopodobniej przed lub po II wojnie światowej w XIX-wieczne oprawy francuskie. Proceder wykorzystywania okładek z innych książek był dość popularny w Polsce po II wojnie światowej, wykorzystywano do niego niepotrzebne książki niemieckie.
Problemy etyczne
Uczciwie przeprowadzony zabieg remboîtage'u powinien być opisany na wyklejce, w innym wypadku można go uznać za fałszerstwo. W praktyce zarówno introligatorzy jak i kolekcjonerzy nie mieli świadomości tak surowej klasyfikacji tego procederu. Introligatorzy raczej starali się zatuszować ślad po przeprowadzonym zbiegu. Dobierali odpowiedni papier na wyklejki, często stosując papier z tej samej epoki. Zasłaniali dawną tytulaturę szyldzikiem z wytłoczonym nowym tytułem. Kolekcjonerzy zwracali uwagę na podniesienie walorów estetycznych posiadanych książek za symboliczny koszt. Jednocześnie zlecanie oprawy z użyciem okładki z niepotrzebnej książki postrzegali w kategoriach recyklingu, ratowania zbędnej okładziny przed unicestwieniem. Najsurowiej należałoby oceniać antykwariuszy, dokonujących przełożenia okładki dla podniesienia atrakcyjności i wartości rynkowej woluminu.
Rozpoznawanie remboîtage'u
Rozpoznanie niepodpisanego remboîtage’u może być trudne. Najłatwiej rozpoznać nieprawidłowo wykonany zabieg, np. gdy oprawa jest starsza niż oprawiony w nią tom, gdy oprawa jest za duża lub za mała w stosunku do bloku. W przypadku opraw dawnych wskazówką może być obecność dodatkowych gwoździ, równo wykonane tłoczenie, co sugeruje użycie wierszownika a nie pojedynczych czcionek. W oprawach nowszych śladem może być różnica w jakości lub odcieniu złoceń na okładce i na doklejonym szyldziku. Śladem po remboîtage'u może być wymieniona wyklejka, czy to ze zbyt nowego papieru, papieru nieznanego w epoce gdy książkę oprawiano czy też wklejona nie dość precyzyjnie. W przypadku gdy wyklejkę wymieniono perfekcyjnie, wskazówką może być brak śladów zakwaszenia w miejscach przykrywających zawinięcia skóry, świadczący o krótkiej koegzystencji materiałów.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Fałszowanie opraw
Konserwacja-restauracja zabytkowych kodeksów
Grafika
Remboîtage wykonany przez Piotra Karowskiego. Wł. Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Bydgoszczy sygn. 2486.1960.
Przypisy
- Encyklopedia wiedzy o książce, red. Birkenmajer A., Kocowski B., Trzynadlowski J., Wrocław, Warszawa, Kraków, 1971, sp. 2068-2069.
- J. Osięgłowski, Konserwacja książki w Polsce przedrozbiorowej, Poznań 1985, s. 171.
- H. Helwig, Einbandfälschungen, Stuttgart 1968, s. 26.
Autor: E.P., MPG
