Bazyliszek: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Przypisy)
(Przypisy)
 
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
===Bazyliszek===
+
==Bazyliszek==
legendarne zwierzę opisywane w biblijnej Księdze Psalmów (jako symbol zła) oraz we wczesnośredniowiecznych bestiariuszach. Ukazywany na różne sposoby, w dekoracji introligatorskiej najczęściej jako stwór o cielsku z długim, wężowym ogonem, dwoma nogami z pazurami, smoczopodobną lub kogucią głową, oraz pokaźnymi skrzydłami. Ukazywany za pomocą tłoka na oprawach romańskich (XII-XIII w., identyfikowany także jako smok); wówczas ustalił się też typ ikonograficzny zwierzęcia widniejącego w ramce o kroplowym kształcie; wedle tego schematu prezentowany również na oprawach gotyckich (XIV-XV w.). W zdobnictwie introligatorskim późniejszych epok praktycznie zanikł.  
+
(ang. basilisk; fr. basilic; niem. Basilisk)
 +
 
 +
Legendarne zwierzę opisywane w biblijnej Księdze Psalmów (jako symbol zła) oraz we wczesnośredniowiecznych bestiariuszach. Ukazywany na różne sposoby, w dekoracji introligatorskiej najczęściej jako stwór o cielsku z długim, wężowym ogonem, dwoma nogami z pazurami, smoczopodobną lub kogucią głową, oraz pokaźnymi skrzydłami. Ukazywany za pomocą tłoka na oprawach romańskich (XII-XIII w., identyfikowany także jako smok); wówczas ustalił się też typ ikonograficzny zwierzęcia widniejącego w ramce o kroplowym kształcie; wedle tego schematu prezentowany również na oprawach gotyckich (XIV-XV w.). W zdobnictwie introligatorskim późniejszych epok praktycznie zanikł.
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
  
 +
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
 +
[[Fantastyczne motywy ]] <br>
 
[[Smok ]] <br>
 
[[Smok ]] <br>
  
Linia 9: Linia 13:
  
 
<gallery>
 
<gallery>
File:Bookbinders_2.jpg|Obrazek 1
+
Plik:Bazyliszek 1.jpg | Przykłady tłoków z motywem bazyliszka na oprawach gotyckich, XV w., repr. wg: Schwenke, Schunke 1979, tabl. 22
File:Bookbinders_3.jpg|Obrazek 2
+
  
 
</gallery>
 
</gallery>
Linia 16: Linia 19:
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
  
# Schwenke, Schunke 1979, tabl. 22;  
+
# Komornicki 1925, tabl. XXVII/il. 33-34;
# Schmidt-Künsemüller 1985, 199-201;  
+
# Schunke Ilse, Die Schwenke-Sammlung gotischer Stempel- und Einbanddurchreibungen nach Motiven geordnet und nach Werkstätten bestimmt und beschrieben, Bd I, Einzelstempel, Berlin 1979, tabl. 22;  
 +
# Schmidt-Künsemüller Friedrich Adolf, Die abendländischen romanischen Blindstempeleinbände, Stuttgart 1985, 199-201;  
 
# Carvin 1988, nr kat./il. C.93;  
 
# Carvin 1988, nr kat./il. C.93;  
 
# Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 3.         
 
# Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 3.         

Aktualna wersja na dzień 22:38, 1 kwi 2022

Bazyliszek

(ang. basilisk; fr. basilic; niem. Basilisk)

Legendarne zwierzę opisywane w biblijnej Księdze Psalmów (jako symbol zła) oraz we wczesnośredniowiecznych bestiariuszach. Ukazywany na różne sposoby, w dekoracji introligatorskiej najczęściej jako stwór o cielsku z długim, wężowym ogonem, dwoma nogami z pazurami, smoczopodobną lub kogucią głową, oraz pokaźnymi skrzydłami. Ukazywany za pomocą tłoka na oprawach romańskich (XII-XIII w., identyfikowany także jako smok); wówczas ustalił się też typ ikonograficzny zwierzęcia widniejącego w ramce o kroplowym kształcie; wedle tego schematu prezentowany również na oprawach gotyckich (XIV-XV w.). W zdobnictwie introligatorskim późniejszych epok praktycznie zanikł.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Fantastyczne motywy
Smok

Grafika

Przypisy

  1. Komornicki 1925, tabl. XXVII/il. 33-34;
  2. Schunke Ilse, Die Schwenke-Sammlung gotischer Stempel- und Einbanddurchreibungen nach Motiven geordnet und nach Werkstätten bestimmt und beschrieben, Bd I, Einzelstempel, Berlin 1979, tabl. 22;
  3. Schmidt-Künsemüller Friedrich Adolf, Die abendländischen romanischen Blindstempeleinbände, Stuttgart 1985, 199-201;
  4. Carvin 1988, nr kat./il. C.93;
  5. Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 3.

Autor: A.W.