Papiery drukowane metaliczne: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzono nową stronę "==inne nazwy== papiery brokatowe ==Nazwy w innych językach== ang. woodblock papers, ang. block – printed papers, niem. Kattunpapier, niem. Modeldruckpapier, fr. domi...")
 
(→‎Zobacz też)
 
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
−
==inne nazwy==
+
==Papiery drukowane metaliczne==
−
papiery brokatowe
+
(papiery brązowe) (ang. metallic varnish papers, bronze-varnish papers; niem. das Bronzefirnispapier; fr. papier à vernis doré)
  
−
==Nazwy w innych językach==
+
Papiery drukowane metaliczne należą do grupy papierów dekoracyjnych drzeworytniczych. Zdobione są techniką druku wypukłego klockiem drzeworytniczym. Jako medium używano werniksu zmieszanego z metalicznym brązowym proszkiem.  
−
ang. woodblock papers, ang. block – printed papers, niem. Kattunpapier, niem. Modeldruckpapier, fr. domino, fr. papier dominoté,fr. dominotier, wł. carta remondiniana, wł.coperta xilografica, wł. carte xilografiche
+
  
−
==Definicja==
+
===Historia===
−
Papiery drukowane drzeworytnicze to rodzaj dekoracyjnych papierów zdobionych techniką druku wypukłego klockiem drzeworytniczym. Mogą być jedno- lub wielokolorowe.
+
Wynalezienie techniki drukowania papieru farbą zawierającą drobinki metalu zawdzięcza się Jeremiasowi Neuhoferowi i Jakobowi Enderlinowi, którzy w 1690 r. opracowali sposób na dekorowanie bawełnianego płótna poprzez zadrukowywanie go mieszaniną werniksu i proszku brązowego. Metodę szybko zaadoptowano w rzemiośle papierniczym. Najstarszy papier dekorowany drukowany metaliczny datowany jest na 1690 r., użyto go jako obleczenia książki wydanej w Salzburgu w 1706 r. Wczesne papiery tego typu drukowane były na jednolitym tle. Następnie dekorację tła rozbudowano i dekorowano, np. używając szablonu (il. 1), jak w przypadku papieru przypisywanego Jacobowi Enderlinowi, w którego tle widnieją wykonane za pomocą szablonu czerwone kwiaty o czarnych liściach. Ornamentyka tych papierów ograniczała się do stylizowanych wici roślinnych, przedstawienia figuralne były rzadkością. Tym cenniejszy jest zachowany papier z przedstawieniem figuralnym, przypisywany J.F. Leopoldowi (1668 – 1727), na którym w ornament floralny zostały wplecione putta (il. 2).
  
−
==Historia==
+
===Technika wykonania===
 +
W literaturze przedmiotu znaleźć można dwa sposoby wykonywania papierów drukowanych metalicznych:
 +
* Odbitkę wykonywano matrycą drewnianą z pomocą prasy drukarskiej. Jako medium używano werniksu zmieszanego z metalicznym brązowym proszkiem. Wydruki wykonywano na papierach jednolitych, lub pokrytych wcześniej inną dekoracją, np. wykonaną w technice klajstrowej.
 +
* Na przygotowane wcześniej podłoże papierowe (zabarwione lub zamalowane na jeden lub więcej kolorów)drukowano matrycą drzeworytniczą wzór mordantem. Następnie na powierzchnię papieru nakładano bardzo dokładnie rozdrobniony proszek metalowy, który przylegał do papieru w miejscach, gdzie znajdował się mordant. Końcowym etapem było pokrycie papieru werniksem.
  
 +
Papiery drukowane metaliczne uważane są za bardzo rzadkie i cenne, ze względu na to, że produkowano je jedynie przez około czterdzieści lat: od ok. 1690 do ok. 1730 roku. Powstające równolegle papiery reliefowe metaliczne, ze względu na atrakcyjny efekt fakturalny, wyparły papiery drukowane metaliczne.
  
 +
==Zobacz też==
  
−
==Opis techniki==
+
[[Papiery dekoracyjne]] <br>
−
 
+
[[Papiery reliefowe metaliczne]] <br>
  
 
==Grafika==
 
==Grafika==
−
 
 
<gallery>
 
<gallery>
−
File:1drz.jpg|il. 1. Obleczenie z papieru dekorowanego w technice drzeworytu.
+
File:1 met.jpg|il. 1. Obleczenie książki. Papier drukowany metaliczny na podłożu dekorowanym przy użyciu szablonu.
−
File:2a drz.jpg|il. 2. Papier dekoracyjny sygnowany A PARIS CHEZ LES ASSOCIE NO.
+
File:2 met.jpg|il. 2. Obleczenie książki.Papier drukowany metaliczny z przedstawieniami putt.
−
File:2 drz.jpg|il. 3.Papier sygnowany CHEZ SEVESTRE LEBLOND.
+
−
File:4 drz.jpg|il. 4. Papier dekoracyjny sygnowany PERDOUX 186.
+
−
File:5 drz.jpg|il. 5. Papier dekoracyjny sygnowany CHEZ LETOURMI 41.
+
−
File:6 drz.jpg|il. 6. Karty z wzornika Carlo Bertinazzi‟ego.
+
−
File:7 drz.jpg|il. 7. Papier dekoracyjny sygnowany PARIS CHEZ LES ASSOCIE… ze zbiorów Bibliothèque Numérique d‟Orléans.
+
−
 
+
 
</gallery>
 
</gallery>
  
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
−
# Ackerman Phyllis, Wallpaper, it‟s history, design and use, Londyn, 1923.
+
# Cloonan M. V. Early bindings in Paper a Brief History of Hand-Made Paper-Covered Books with Multilingual Glossary, Iowa 1990, s. 69.
−
# Beckmann J., A History of inventions and Discoveries, Londyn, 1817, vol. III.
+
# Kromp D., Bunt(es) Papier, 2018, s. 13-15.
−
# Decorative Endpapers, “The Victoria and Albert Colour Books”, New York, 1986.
+
# Loring R., Decorated Book Papers, Cambridge, 1973, s. 51.
−
# Duprat Annie, L‟Imagerie populaire du Grand Ouest, w: “Annales de Bretagne et des pays de l‟ouest”, t. 108, 2001.
+
# Siemieniako E., Praca magisterska teoretyczno-badawcza: Dekoracyjne papiery ręcznie wykonywane stosowane w oprawach książek od XV do XVIII w. Katalog zbiorów papierów dekoracyjnych w oprawach książek Biblioteki Kórnickiej PAN, wydruk komputerowy,(promotor: M. Pronobis-Gajdzis), UMK, Toruń 2018, s. 51-53.
−
# Foot M. M., A History of Bookbinding as a Mirror of Society, Londyn, 1998.
+
# Voorn H., The Dutch Papers in the Collection of the Royal Library in the Hague, „IPH yearbook”, 1986, s. 155-156.
−
# Garnier Nicole, L‟Imagerie populaire francaise, I, Paryż, 1990.
+
# Wolfe R. J., Marbled Papers: Its History, Techniques and Patterns, Filadelfia, 1990, s. 22.
−
# Haemmerle A. von, Buntpapiere: Herrkomen, Geshichte, Techniken, Beziehungenzur Kunst, Monachium, 1961.
+
# Windyka T., Przyczynek do dziejów technik zdobienia papierów w: „Rocznik Muzeum Papiernictwa” t. I, 2007, s. 298.  
−
# Hubert V., Les papiersdominotés, une collection particulière, Paryż, 2016.
+
# Sposób farbowania papierów, „Piast czyli Pamiętnik Technologiczny”, Warszawa, 1829, t. 2, s. 111.
−
# Hyatt M. A., Pirints & People a social history of printed Picture, Nowy Jork, 1971.  
+
# LoB: http://www.ligatus.org.uk/lob/concept/3969 [dostęp: 10. 04. 2018 r.].  
−
#Jackson William A., Printed Wrappers of the Fifteenth to Eighteenth Centuries, “Harvard Library Bulletin”, VI, 1952.
+
# http://www.buntpapier.org/techniken/bronzefirnispapier.html [dostęp: 10. 04. 2018 r.].
−
# Kopylov M., Papiersdominotés Francis ou L‟art. de revêtird‟éphémèrescouvertures Dolores. Livres & brochures entre 1750 et 1820,Paryż, 2012.
+
−
# Kopylov M., Papiersdominotésitaliens. Un univers de couleurs, de fantaisie et d‟invention (1750-1850), Paryż, 2012.
+
−
# Loring R., Decorated Book Papers, Cambridge, 1973.
+
−
# Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002.
+
−
# Milano Alberto, Selling Prints for the Remondini: Italian Pedlars Travelling Through Europe During the Eighteenth Century, w: „Not Dead Things: The Dissemination of Popular Print in England and Wales, Italy, and the Low Countries, 1500-1820”, Leiden, Boston, 2013, s. 76 - 83.
+
−
# Osmun W., Decorated Book Papers, Seventeenth to twentieth Century, 1954.
+
−
# Sutter S., Wrapped in Color: A Survey of Paste Paper Bookbindings, Chicago, 1994.
+
−
# Schmoller T., To Brighten Things Up: the Schmoller Collection of Decorated Papers, Manchester, 2008.
+
−
# Wolfe R. J., Marbled Papers: Its History, Techniques and Patterns, Filadelfia, 1990.
+
 
----
 
----
−
Autor: '''M.P.-G.'''
+
Autor: '''M.P.B.'''

Aktualna wersja na dzień 09:39, 18 mar 2022

Papiery drukowane metaliczne

(papiery brązowe) (ang. metallic varnish papers, bronze-varnish papers; niem. das Bronzefirnispapier; fr. papier à vernis doré)

Papiery drukowane metaliczne należą do grupy papierów dekoracyjnych drzeworytniczych. Zdobione są techniką druku wypukłego klockiem drzeworytniczym. Jako medium używano werniksu zmieszanego z metalicznym brązowym proszkiem.

Historia

Wynalezienie techniki drukowania papieru farbą zawierającą drobinki metalu zawdzięcza się Jeremiasowi Neuhoferowi i Jakobowi Enderlinowi, którzy w 1690 r. opracowali sposób na dekorowanie bawełnianego płótna poprzez zadrukowywanie go mieszaniną werniksu i proszku brązowego. Metodę szybko zaadoptowano w rzemiośle papierniczym. Najstarszy papier dekorowany drukowany metaliczny datowany jest na 1690 r., użyto go jako obleczenia książki wydanej w Salzburgu w 1706 r. Wczesne papiery tego typu drukowane były na jednolitym tle. Następnie dekorację tła rozbudowano i dekorowano, np. używając szablonu (il. 1), jak w przypadku papieru przypisywanego Jacobowi Enderlinowi, w którego tle widnieją wykonane za pomocą szablonu czerwone kwiaty o czarnych liściach. Ornamentyka tych papierów ograniczała się do stylizowanych wici roślinnych, przedstawienia figuralne były rzadkością. Tym cenniejszy jest zachowany papier z przedstawieniem figuralnym, przypisywany J.F. Leopoldowi (1668 – 1727), na którym w ornament floralny zostały wplecione putta (il. 2).

Technika wykonania

W literaturze przedmiotu znaleźć można dwa sposoby wykonywania papierów drukowanych metalicznych:

  • Odbitkę wykonywano matrycą drewnianą z pomocą prasy drukarskiej. Jako medium używano werniksu zmieszanego z metalicznym brązowym proszkiem. Wydruki wykonywano na papierach jednolitych, lub pokrytych wcześniej inną dekoracją, np. wykonaną w technice klajstrowej.
  • Na przygotowane wcześniej podłoże papierowe (zabarwione lub zamalowane na jeden lub więcej kolorów)drukowano matrycą drzeworytniczą wzór mordantem. Następnie na powierzchnię papieru nakładano bardzo dokładnie rozdrobniony proszek metalowy, który przylegał do papieru w miejscach, gdzie znajdował się mordant. Końcowym etapem było pokrycie papieru werniksem.

Papiery drukowane metaliczne uważane są za bardzo rzadkie i cenne, ze względu na to, że produkowano je jedynie przez około czterdzieści lat: od ok. 1690 do ok. 1730 roku. Powstające równolegle papiery reliefowe metaliczne, ze względu na atrakcyjny efekt fakturalny, wyparły papiery drukowane metaliczne.

Zobacz też

Papiery dekoracyjne
Papiery reliefowe metaliczne

Grafika

  • il. 1. Obleczenie książki. Papier drukowany metaliczny na podłożu dekorowanym przy użyciu szablonu.

  • il. 2. Obleczenie książki.Papier drukowany metaliczny z przedstawieniami putt.

Przypisy

  1. Cloonan M. V. Early bindings in Paper a Brief History of Hand-Made Paper-Covered Books with Multilingual Glossary, Iowa 1990, s. 69.
  2. Kromp D., Bunt(es) Papier, 2018, s. 13-15.
  3. Loring R., Decorated Book Papers, Cambridge, 1973, s. 51.
  4. Siemieniako E., Praca magisterska teoretyczno-badawcza: Dekoracyjne papiery ręcznie wykonywane stosowane w oprawach książek od XV do XVIII w. Katalog zbiorów papierów dekoracyjnych w oprawach książek Biblioteki Kórnickiej PAN, wydruk komputerowy,(promotor: M. Pronobis-Gajdzis), UMK, Toruń 2018, s. 51-53.
  5. Voorn H., The Dutch Papers in the Collection of the Royal Library in the Hague, „IPH yearbook”, 1986, s. 155-156.
  6. Wolfe R. J., Marbled Papers: Its History, Techniques and Patterns, Filadelfia, 1990, s. 22.
  7. Windyka T., Przyczynek do dziejów technik zdobienia papierów w: „Rocznik Muzeum Papiernictwa” t. I, 2007, s. 298.
  8. Sposób farbowania papierów, „Piast czyli Pamiętnik Technologiczny”, Warszawa, 1829, t. 2, s. 111.
  9. LoB: http://www.ligatus.org.uk/lob/concept/3969 [dostęp: 10. 04. 2018 r.].
  10. http://www.buntpapier.org/techniken/bronzefirnispapier.html [dostęp: 10. 04. 2018 r.].

Autor: M.P.B.

Źródło: „http://leksykon.oprawoznawczy.ukw.edu.pl/index.php?title=Papiery_drukowane_metaliczne&oldid=17553”