Maswerk: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 21:43, 1 paź 2021

Maswerk

Charakterystyczna dla gotyku dekoracja architektoniczna, wykonana z kamienia lub cegły, służąca do wypełnienia okien, rozet, wimperg, wnęk ściennych itp. struktur. Składa się z elementów geometrycznych, zwłaszcza kół, wieloliści, tzw. rybich pęcherzy, nosków i in. Maswerki naśladowano w wielu dziedzinach rzemiosła artystycznego. W dekoracji opraw najwierniejsze pierwowzorom formy przyjęły na złotniczych okładzinach ksiąg liturgicznych XV w.-pocz. XVI w. Genezę związaną z m-ową dekoracja architektoniczną mają też niektóre motywy na tłokach gotyckich, np. trój- i czteroliście oraz trój- i czteropłatki, rozety, rozety wirujące, kratki ornamentalne (zwłaszcza warianty wypełnione czteropłatkami lub czteroliśćmi). Ażurowe m-i w ostrołukowych „oknach” ukazywane były na mosiężnych zapięciach opraw z 2 poł. XV-pocz. XVI w. Imitacje m-owych rybich pęcherzy pod łukami baldachimów występują na niektórych architektonicznych oprawach krakowskich z kon. XV – pocz. XVI w. Relikty m. w tzw. pachach łuków widnieją też na niektórych plakietach krakowskich z motywem arkady (lata 20-40 XVI w.).

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Architektoniczne oprawy
Gotyckie oprawy
Złotnicze oprawy

Grafika

• 

  Maswerkowe formy obramienia zwierciadła oprawy kolońskiej, lata 70-80 XIV w., BUMK Toruń, fot. A. Wagner

• 

  Maswerkowa forma tłoka stosowanego na oprawach gotyckich, wg: Schwenke, Schunke 1979

• 

  Maswerkowe formy kratek ornamentalnych na oprawach gotyckich, wg: Schwenke, Schunke 1979

• 

  Maswerkowa dekoracja motywu łuku w ośli grzbiet na tłoku stosowanym przez Joannesa de Lituania, Kraków, kon. XV - 1 trzydziestolecie XVI w., wg: Krynicka 1967

• 

  Maswerkowe dekoracje łuków baldachimów nad figurami świętych na złotniczej oprawie Ewangeliarza Ady, 1499, fot. wg: annotatio.hypotheses.org

• 

  Maswerkowe obramienie oprawy złotniczej, Augsburg 1506, fot. wg: Pechstein, Angerer 1987

• 

  Maswerkowa forma zapięcia mosiężnego na oprawie gotyckiej, BUAM Poznań, fot. A. Wagner

• 

  Maswerkowa forma zapięcia mosiężnego na oprawie gotyckiej, Biblioteka Raczyńskich, Poznań, fot. A. Wagner

• 

  Maswerkowe dekoracje pach łuku arkady na plakiecie, oprawa krakowska, lata 20. XVI w., BJ Kraków, fot. BJ Kraków

Przypisy

1. Krynicka 1967, tabl. II-IV, VIII/il.2;
2. Krynicka 1974, il. 1-3;
3. Schwenke, Schunke 1979, tabl. 76/il. 157-158; 79/il. 9, 15113/il. 17 i in.;
4. Kozakiewicz 1996, s. 252;
5. Adler 2010, il. 5-02a-c, 5-56, 5-57 i in.

Autor: A.W.