Spirala: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "===Spirala=== (ang. spiral, fr. spirale, niem. Spirale) Motyw dwu-trzykrotnie zakręconej spirali o okrągłym bądź zaokrąglonym kształcie, z kilkoma symetrycznym...") |
(→Grafika) |
||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | + | ==Spirala== | |
(ang. spiral, fr. spirale, niem. Spirale) | (ang. spiral, fr. spirale, niem. Spirale) | ||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
[[Indeks alfabetyczny ]] <br> | [[Indeks alfabetyczny ]] <br> | ||
[[Branchage]] <br> | [[Branchage]] <br> | ||
| − | [[ | + | [[À la fanfare oprawy]] <br> |
[[Filigranowa dekoracja]] <br> | [[Filigranowa dekoracja]] <br> | ||
| − | [[ | + | [[À gerbe dekoracja]] <br> |
| − | [[Pointillé] <br> | + | [[Pointillé]] <br> |
[[Wachlarzowe oprawy]] <br> | [[Wachlarzowe oprawy]] <br> | ||
[[Woluta filigranowa]] <br> | [[Woluta filigranowa]] <br> | ||
| − | |||
==Grafika== | ==Grafika== | ||
| Linia 21: | Linia 20: | ||
Plik:Spirala, przykłady spiral na francuskich oprawach a la fanfare, wg Devaux 1977.jpg | Przykłady spiral na francuskich oprawach à la fanfare, wg Devaux 1977 | Plik:Spirala, przykłady spiral na francuskich oprawach a la fanfare, wg Devaux 1977.jpg | Przykłady spiral na francuskich oprawach à la fanfare, wg Devaux 1977 | ||
Plik:Spirala, przykłady spiral na francuskich oprawach z XVII w., wg Devaux 1977.jpg | Przykłady spiral na francuskich oprawach z XVII w., wg Devaux 1977 | Plik:Spirala, przykłady spiral na francuskich oprawach z XVII w., wg Devaux 1977.jpg | Przykłady spiral na francuskich oprawach z XVII w., wg Devaux 1977 | ||
| − | Plik:Spirala | + | Plik:Spirala na oprawie a la fanfare, Francja, Paryż, ok. 1580, BCzart. MNK, POLONA.jpg | Spirala na oprawie à la fanfare, Paryż, ok. 1580, BCzart, MNK, fot. wg: www.polona.pl |
Plik:Spirala, przykład spirali na oprawie włoskiej z ok. 1600.jpg | Spirale na oprawie włoskiej z ok. 1600 r., BWSD Włocławek, fot. P. Kurek | Plik:Spirala, przykład spirali na oprawie włoskiej z ok. 1600.jpg | Spirale na oprawie włoskiej z ok. 1600 r., BWSD Włocławek, fot. P. Kurek | ||
Plik:Spirala, Spirale z hermami, maskami i orłami na oprawie rzymskiej po 1608, wg Furstenberg, De Marinis 1966.jpg | Spirale z hermami, maskami i orłami na oprawie rzymskiej, po 1608, wg Fürstenberg, De Marinis 1966 | Plik:Spirala, Spirale z hermami, maskami i orłami na oprawie rzymskiej po 1608, wg Furstenberg, De Marinis 1966.jpg | Spirale z hermami, maskami i orłami na oprawie rzymskiej, po 1608, wg Fürstenberg, De Marinis 1966 | ||
| Linia 30: | Linia 29: | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| − | + | # Colombo 1952, il. 132-134, 136-137, 140-144 i in.; | |
# Hobson 1970; | # Hobson 1970; | ||
# Lewicka-Kamińska 1972, tabl. XI; | # Lewicka-Kamińska 1972, tabl. XI; | ||
Aktualna wersja na dzień 20:45, 25 kwi 2021
Spis treści
Spirala
(ang. spiral, fr. spirale, niem. Spirale)
Motyw dwu-trzykrotnie zakręconej spirali o okrągłym bądź zaokrąglonym kształcie, z kilkoma symetrycznymi listkami lub kielichami kwiatów na łodyżce oraz zakończonej w środku kwiatkiem. Jeden z najbardziej charakterystycznych elementów dekoracji →à la fanfare opraw we Francji (od 2 poł. XVI w.). Wraz z zakręcającymi się i prostymi wstęgami s-e przesądzają o geometryczno-linearnej dominancie kompozycji takich dzieł, stanowiąc przedłużenie ich konturów oraz wypełnienie pól między wstęgami (gdzie występują przeważnie z floralnymi motywami branchages). W ciągu XVI i XVII w. powstało wiele odmian s.: o bardziej realistycznych i bujniejszych kształtach listków, ale też o stylizacji pointillé (z zaakcentowanymi perełkowaniami). Wraz z popularyzacją opraw à la fanfare we Włoszech i innych krajach, pod koniec XVI w. motyw s. zaczął przyjmować nowe formy: stanowiące przedłużenie linearnych dekoracji floralnych, zakończone stylizowanym motywem delfina lub maski (oprawy włoskie, kon. XVI-pocz. XVII w.), z wkomponowaną sześcioramienną gwiazdą jako godła papieża Klemensa VIII (oprawy rzymskie, ok. 1600), pokryte zaokrąglonymi chrząstkami (oprawy włoskie i angielskie, 1 ćw. XVII w.) lub z uwydatnionym kwiatem na końcu (np. londyńskie naśladownictwa dzieł francuskich, ok. 1620). Italianizujące motywy s. (z delfinem na zakończeniu) pojawiały się też na polskich oprawach à la fanfare i wachlarzowych z XVII w.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Branchage
À la fanfare oprawy
Filigranowa dekoracja
À gerbe dekoracja
Pointillé
Wachlarzowe oprawy
Woluta filigranowa
Grafika
Przykłady spiral na francuskich oprawach à la fanfare, wg Devaux 1977
Przykłady spiral na francuskich oprawach z XVII w., wg Devaux 1977
Spirala na oprawie à la fanfare, Paryż, ok. 1580, BCzart, MNK, fot. wg: www.polona.pl
Spirale na oprawie włoskiej z ok. 1600 r., BWSD Włocławek, fot. P. Kurek
Spirale z hermami, maskami i orłami na oprawie rzymskiej, po 1608, wg Fürstenberg, De Marinis 1966
Spirale z delfinami na polskiej oprawie à la fanfare z 1628 r., Ossolineum Wrocław, fot. Ossolineum Wrocław
Spirale na polskiej oprawie à la fanfare z 1644 r., BN Warszawa, fot. BN Warszawa
Przypisy
- Colombo 1952, il. 132-134, 136-137, 140-144 i in.;
- Hobson 1970;
- Lewicka-Kamińska 1972, tabl. XI;
- Devaux 1977, s. 106, 118, 125-127;
- Macchi F. i L. 2007, tabl. 64, 66, 87i in.;
- Wagner 2016, tabl. XIX-XX.
Autor: A.W.
