Tabula ansata oprawy
Spis treści
Tabula ansata oprawy
(właściwie: oprawy z dekoracją w typie tabula ansata)
Oprawy z motywem rzymskiej tabula ansata (łac. tablica uszata) jako jedynym lub jednym z głównych elementów dekoracji okładzin. Najwcześniejsze dzieła tego rodzaju wykonano w Neapolu na pocz. XVI w.: centralny medalion a cammeo (kameowe oprawy) z popiersiem autora oprawionej książki ujmują od góry i dołu dwie tabuli ansati. W różnych układach (tablica wzdłuż osi okładziny i otoczona ornamentem floralnym, tablica podwieszona do słupa itp.) motyw ten pojawiał się w 1 poł. XVI w. na dziełach z innych ośrodków włoskich, jak Wenecja, Florencja i Rzym. Najpóźniej w poł. lat 30. XVI w. zaczęto go ukazywać na italianizujących oprawach krakowskich, na których umiejętnie nadawano mu znamiona antykizującej tablicy inskrypcyjnej. Koncepcja t. a. o. przetrwała w Krakowie co najmniej do lat 80. XVI w. (donacyjna oprawa księgi Andrzeja Patrycego Nideckiego dla Akademii Krakowskiej, 1583-1584, BJ Kraków).
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Kameowe oprawy
Renesansowe oprawy
Grafika
Tabula ansata na nagrobku kard. Sisto Gara della Rovere, kośc. San Pietro in Vincoli w Rzymie, 1517, fot. A. Wagner
Tabuli ansati na oprawie kameowej, Neapol po 1505, fot. wg: Sotheby's New York June 14 1990
Oprawa alla greca z dekoracją w typie tabula ansata, Włochy, po 1504, fot. wg: De Marinis 1960, t. 3
Oprawa z dekoracją w typie tabula ansata, Rzym, 1 poł. XVI w., fot. wg De Marinis 1960, t. 1
Tabula ansata jako dekoracja oprawy krakowskiej, 1534, fot. wg Paś 2015
Oprawa z dekoracją w typie tabula ansata, Kraków, 1583-1584, BJ Kraków, fot. BJ Kraków
Przypisy
- De Marinis 1960, t. 1, tabl. XLIV/kat. 259-260, t. 2, tabl. CCCLXXIII/kat. 2146, t. 3, tabl. CCCCLXXVIII/kat. 2790 i in.;
- Hobson 1989, s. 162-163;
- Bologna 1998, s. 39, 110;
- Laffitte 2001, il. 60;
- Macchi F. i L. 2002, s. 453-454;
- Wagner 2014 III, s. 35-52.
Autor: A.W.
