Składka
Składka
(lega, quaternion, sekstern) (ang. quire, gathering, section, signature, niem. Lage, fr. cahier, feuille pliée, wł. fascicolo)
Kilka kart złamanych, włożonych jedna w drugą, stanowiących zeszyt lub wielokrotnie złamany arkusz drukarski.
Składki stanowią podstawowy element z którego kompletowany jest blok książki.
W średniowiecznych książkach rękopiśmiennych składki powstawały z przyciętych do formatu, złożonych arkuszy pergaminu lub papieru. Zależne od liczby kart stosuje się nazwy składek :
- bifolium – przełamany arkusz = 2 karty
- binion (duernion) – 2 arkusze = 4 karty
- ternion – 3 arkusze = 6 kart
- quaternion – 4 arkusze = 8 kart
- quinternion – 5 arkuszy = 10 kart
- seksternion – 6 arkuszy = 12 kart
- septernion – 7 arkuszy = 14 kart
- okternion – 8 arkuszy = 16 kart.
W książkach drukowanych składka powstaje na skutek złamania (sfalcowania) arkusza drukarskiego. Kolumny druku są rozplanowane na arkuszu w ten sposób, że po kilkakrotnym złamaniu prostopadłym powstaje składka z właściwą kolejnością tekstu. Zależnie od liczby złamań arkusza powstają formaty książek:
- 2° folio – jeden złam = 2 karty
- 4° quarto - 2 złamy = 4 karty
- 8° octavo - 3 złamy = 8 kart
- 16° sedecimo - 4 złamy = 16 kart.
Kombinowane sposoby składania arkusza (z falcowaniem równoległym lub odcięciem części arkusza) pozwalają na uzyskanie:
- 12° duodecimo - 12 kart
- 24° - 24 karty.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Format książki
Kodeks
Seksterny
Falcowanie
Grafika
Rozkład kolumn na typowym arkuszu drukarskim
Arkusz drukarski 12° duodecimo
Autor: E.P.
