Falcowanie

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj

Falcowanie

(składanie, łamanie, złamywanie) (ang. fold, niem. falzen, fr. pliage)

Czynność introligatorska polegająca na składaniu, zginaniu zadrukowanych arkuszy celem otrzymania składek do przewidzianego formatu książki. Falcowanie może być wykonywane ręcznie, jego dokładność gwarantuje używanie w tym celu stołu podświetlanego (kontrola padania na siebie kolumn druku) lub mechanicznie na tzw. falcerkach (falcarkach, falcówkach) (np. falcerka czterozłamowa kieszeniowo-nożowa). Wyróżnia się kilka metod falcowania arkuszy drukarskich:

  • na rogi, tj. równo z krawędzią arkusza
  • na paginy, tj. paginacje stron pokrywają się
  • na register, tj. aby wiersze kolumn drukowanych po obu stronach arkusza pokrywały się ze sobą.

Cechą prawidłowo wykonanego falcowania są jednakowe marginesy górny i grzbietowy, prawidłowa kolejność stron, brak zabrudzeń, rozdarć, niepotrzebnych zagięć. Rozróżnia się następujące typy falcowania:

  • Falcowanie w pół
  • Falcowanie prostopadłe – najczęstsze, kiedy każdy kolejny złam (falc) jest prostopadły w stosunku do poprzedniego
  • Falcowanie równoległe - kiedy każdy kolejny złam (falc) jest równoległy w stosunku do poprzedniego na jeden z dwóch sposobów: w „Z” (harmonijka, leporello, zygzak) – każdy następny złam jest wykonany w odwrotnym kierunku; w „C” (serwetkowe) – wszystkie złamy wykonane są w tę samą stronę
  • Falcowanie kombinowane – kiedy łamy są zarówno równoległe jak i prostopadłe.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Falcerka

Grafika

Przypisy

  1. Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo, Wrocław 1986, s. 31-35.

Autor: M.P.B.