Rycerz

Rycerz

(jeździec) (ang. knight, cavalier, rider; fr. chevalier, cavalier; niem. Ritter, Reiter)

Na oprawach romańskich (poł. XII-XIII w.): pary tłoków lub rzadziej pojedyncze tłoki z motywami konnych rycerzy (wojowników) napierających na siebie z lancami lub wzniesionymi mieczami. W praktyce badawczej mogą być mylone z wizerunkami wojownika. Na oprawach gotyckich i późniejszych: motyw pojawiający się w dwóch zasadniczych kontekstach – jako godło, klejnot lub trzymacz herbowy w superekslibrisie, sygnaturze introligatora bądź innym przedstawieniu herbu (np. Pogoń Litewska w herbach Rzeczypospolitej na księgach władców polskich i członków ich rodzin, sygnatura introligatora Jana z Litwy), oraz w dekoracjach →wydawniczych opraw książek historycznych, poezji itd. (XIX w.).

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Superekslibris
Wojownik

Grafika

• 

  Przykłady tłoków romańskich z XII-XIII w. z motywami rycerzy, wg Schmidt-Künsemüller 1985

• 

  Oprawa romańska ozdobiona m.in. tłokami z motywem rycerzy, Francja, XII w., fot. wg: Birkenmajer 1925

Przypisy

1. Krynicka 1967, tabl. II, IV-VII/il. 3;
2. Ziesche, Becker 1977, s. 51;
3. Schmidt-Künsemüller 1985, s. 223-225;
4. Sipayłło 1988, tabl. 101-105, 107-111;
5. Wagner 2016, il. 25-26, 57a-d, 153-155 i in.;

---

Autor: A.W.