Chinoiserie

Chinoiserie

(ang. chinoiserie, fr. chinoiserie)

Motywy dalekowschodnie, w tym zwłaszcza chińskie, rozpowszechnione w sztuce europejskiej XVIII w. Największe znaczenie zyskały w zdobnictwie rokokowym 2-3 ćw. XVIII w., często występując w obrębie kompozycji rocaille. Do charakterystycznych elementów ch. zalicza się motywy architektoniczne (pagody, orientalne pawilony, smukłe kolumny), roślinne (np. drzewa palmowe) zwierzęce (m.in. małpy, ptaki, muszle ślimaków) i fantastyczne (smoki), chętnie osadzane na krajobrazowym tle. W dekoracji →rokokowych opraw ch. pojawiają się jako składniki rozbudowanych kompozycji rocaille, obejmujących całe okładziny, rzadziej jako elementy ornamentalnych obramień okładzin. Na oprawach książkowych we Francji, skąd wywodzi się rokoko, ch. wyraźnie ustępowały innym stylom dekoracji (np. koronkowe oprawy, mozaikowe oprawy). Częściej pojawiały się w zdobnictwie introligatorskim kręgu niemieckiego oraz w Anglii (np. wybitne dzieła Johanna Baumgartera z ok. 1780, z pawilonami, kolumnami i ptakami wśród rocaille, personifikacji, statków, zwierząt heraldycznych itp.).

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Koronkowe oprawy
Mozaikowe oprawy
Rocaille

Grafika

• 

  Oprawa rokokowa z dekoracją w typie chinoiserie, J. Baumgarter, Anglia, 1781, repr. wg: Nixon 1978, nr kat. 76

• 

  Oprawa rokokowa z dekoracja mozaikową w typie chinoiserie, Jean-Charles Monnier, Francja, 1757, repr. wg: Michon 1956, tabl. V

• 

  Fragment oprawy rokokowej z dekoracją chinoiserie, Wiedeń, 1746, repr. wg: Mazal 1990, nr kat. 228

Przypisy

1. Nixon 1978, nr kat./tabl. 76;
2. De Morant 1981, s. 361-362;
3. Mazal 1990, nr kat./tabl. 228;
4. Nixon, Foot 1992, s. 93-94;
5. Kozakiewicz 1996, s. 67;
6. Macchi F. i L. 2002, s. 81.

---

Autor: A.W.