Biccherna oprawy

Biccherna oprawy

(także Biccherne oprawy)

Specyficzna grupa opraw ksiąg archiwalnych urzędu kasy miejskiej w Sienie, zwanej Biccherna. Tworzono je od połowy XIII w. (pierwszy udokumentowany przypadek z 1257 r.) do schyłku XVII w. Okładziny le biccherne sporządzano z desek, często zaopatrzonych w solidne paski skórzane z żelaznymi sprzączkami, którymi zamykano woluminy. Na okładzinach malowano m.in. w sceny religijne, alegoryczne i historyczne oraz herby urzędników miejskich. Autorami kompozycji byli niejednokrotnie wybitni malarze z tzw. szkoły sieneńskiej, jak Duccio di Buoninsegna i Simone Martini (2 poł. XIII-XIV w.), posługujący się techniką analogiczną jak w malarstwie tablicowym. W późniejszym okresie dekoracje malarskie ukazywano też na okładzinach ze skóry na tekturze oraz na płótnie (1619 i 1677-1682). W poł. XV w. okładziny przerabiano na obrazy i zawieszano na ścianach urzędu, celem dekoracji i zabezpieczenia przed uszkodzeniem wskutek ciągłego użytkowania. Do dziś zachowało się ok. 130 B. o., z czego 105 egz. w Archiwum Państwowym w Sienie. Na fali zainteresowania tymi zabytkami wśród kolekcjonerów w XIX w. powstało wiele falsyfikatów B. o., trafiających do kolekcji prywatnych i instytucjonalnych. W Bibliotece Czartoryskich znajduje się dzieło pokrewne B. o. wykonane dla prywatnego zleceniodawcy – malowana na deskach oprawa niewiadomego rękopisu z m.in. herbem Pandolfo Petrucciego, tyrana Sieny w l. 1499-1512. Zob. też: →archiwalnych ksiąg oprawy; →fałszowanie opraw; →malowane oprawy, →tablica inskrypcyjna.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Archiwalna oprawa
Fałszowanie opraw
Malowane oprawy
Tablica inskrypcyjna

Grafika

• 

  Oprawa księgi urzędu kasy miejskiej w Sienie, tzw. Biccherna, Siena,1258, fot. wg: www.archiviodistato.siena.it

• 

  Oprawa księgi urzędu kasy miejskiej w Sienie, tzw. Biccherna, Siena,1264, fot.: domena publiczna

• 

  Oprawa księgi urzędu kasy miejskiej w Sienie, tzw. Biccherna, Siena, XV w., fot. wg: www.archiviodistato.siena.it

• 

  Oprawa księgi urzędu kasy miejskiej w Sienie, tzw. Biccherna, Siena,1460, fot.: domena publiczna

• 

  Oprawa księgi urzędu kasy miejskiej w Sienie, tzw. Biccherna, Siena,1468, fot.: domena publiczna

• 

  Oprawa księgi urzędu kasy miejskiej w Sienie, tzw. Biccherna, Siena,1497, fot. wg: www.archiviodistato.siena.it

• 

  Oprawa księgi urzędu kasy miejskiej w Sienie, tzw. Biccherna, Siena, 1 poł. XVI w., fot. wg: www.archiviodistato.siena.it

• 

  Oprawa księgi urzędu kasy miejskiej w Sienie, tzw. Biccherna, Siena, XVIII w., fot. wg: www.archiviodistato.siena.it

Przypisy

1. Jarosławiecka-Gąsiorowska, Wierzbicki 1952, s. 3, tabl. 12-13;
2. Morandi 1964; Bologna 1998, s. 32-33;
3. Macchi F. i L. 2002, s. 41-42;
4. Tomei 2003;
5. Petrucci Nardelli 2007, s. 74-81.

---

Autor: A.W.