Folia introligatorska

Z Leksykon oprawoznawczy
Wersja z dnia 06:50, 3 sie 2019 autorstwa Ela (dyskusja | edycje) (Grafika)

Skocz do: nawigacja, szukaj

Folia introligatorska

(niem. Oeserfolie, Prägefolie)

Folia służąca do zdobienia okładek lub innych wyrobów introligatorskich przez tłoczenie w podwyższonej temperaturze. Folia składa się z nośnika (papier parafinowany lub woskowy, celofan, poliester), na który naniesiono drobiny metalu (miedź i jej stopy, brąz, złoto) lub pigmentu oraz warstwę środka wiążącego. Folia jest produkowana w postaci rolki.

Przy tłoczeniu w podwyższonej temperaturze (100-160°) środek wiążący zgrzewa się z tłoczoną powierzchnią a warstwa metaliczna lub barwna odrywa się od folii i przechodzi na wytłaczany przedmiot.

W zależności od rodzaju lakieru folie różnią się połyskiem, od matowych przez jedwabiste po wysoki połysk. Rodzaj warstwy adhezyjnej różnicuje folie pod względem temperatury tłoczenia oraz przeznaczenia (papier, tkanina, skóra, tworzywo sztuczne).

Historia

Folia do tłoczenia została wynaleziona w 1903 r. przez Ernsta Oesera.

Początki wytwarzania folii związane są ze sposobem przygotowania złota, które byłoby łatwiejsze w pracy niż płatki. Nośnikiem folii był papier powleczony woskiem, na który ręcznie nanoszono płatki złota. Na warstwę złota nanoszono klej, który w czasie tłoczenia, pod wpływem temperatury upłynniał się. Na wzór folii ze złota zaczęto eksperymentować z innymi materiałami: brązem w postaci proszku a następnie pigmentami. Folie pigmentowe wytwarzano poprzez malowanie na szklanych płytkach i zdjęciu warstwy po wyschnięciu, folie te były bardzo delikatne i łatwo złuszczały się. Były wytwarzane i używane jeszcze po II wojnie światowej.

W latach pięćdziesiątych XX w. wynaleziono nowy sposób wytwarzania folii, polegający na próżniowym osadzaniu cienkiej folii metalicznej (złotej lub aluminiowej lakierowanej na złoto) na podłoże naładowane elektrycznie. Drugi sposób uzyskiwania folii, zarówno pigmentowych jak metalicznych to zawieszenie drobin w spoiwie i osadzeniu na podłoże.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Złoto

Grafika

Przypisy

  1. R. Szczęsny, Materiałoznawstwo introligatorskie, Warszawa 1983, s. 144-154.
  2. Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo, Ossolineum 1986, s. 36-37.
  3. G. Moessner, Buchbinder ABC, Bergisch Gladbach 1981, s. 82.

Autor: E.P.