Płócienne oprawy

Z Leksykon oprawoznawczy
Wersja z dnia 10:59, 6 maj 2022 autorstwa Ela (dyskusja | edycje) (Płócienne oprawy)

Skocz do: nawigacja, szukaj

Płócienne oprawy

(całopłócienne oprawy) (ang. full cloth [bindings], cloth covers/bindings; niem. Gewebeeinband, Leinenband, fr. reliures pleine toile)

Oprawa twarda, której obleczenie stanowi płótno. Płótno jako materiał obleczeniowy okładki upowszechniło się w XIX w. Wcześniej stosowano w oprawach szlachetne tkaniny jedwabne, aksamit, tkanina często stanowiła tło dla dekoracji złotniczej. Ilościowy wzrost produkcji wydawniczej w XIX w. wymógł zastosowanie tańszych od skóry materiałów, stąd zastosowanie płótna, szczególnie kalika – specjalnie dla potrzeb introligatorskich opracowanego apreturowanego płótna bawełnianego. Kaliko oraz inne odmiany płótna zostały zastosowane na szeroką skalę w seryjnych oprawach wydawniczych. Płócienne oprawy wydawnicze były zdobione wyciskami, zarówno złotem, jego namiastką, farbą jak i na ślepo. Dostępność płótna wpłynęła także na modyfikację oprawy bibliotecznej. Obok płótna introligatorskiego, na tomy większe gabarytowo i przeznaczone do intensywnego użytkowania stosowano płótno lniane, a na tańsze oprawy – perkal. Na pocz. XX w. w British Library opracowano specjalny wzorzec trwałej oprawy bibliotecznej wykonanej z mocnego płótna buckram. W pracach introligatorskich pojawiały się także inne rodzaje tkanin, zasadniczo nie przeznaczonych na oprawy, w tym żakardy, doceniane ze względu na swe walory dekoracyjne. Jedwabie i aksamity bywały tłem dla dekoracji złotniczej. Jedwab ze względu na swą delikatność był wykorzystywany na oprawy wyjątkowe, czy to ze względu na oprawianą księgę czy osobę odbiorcy (np. woluminy przeznaczone na prezenty).

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Płótna introligatorskie
Jednorodna okładka
Aksamitne oprawy
Tekstylne oprawy


Autor: E.P.