Znak wodny
Spis treści
Znak wodny
(ang. watermark, fr. filigrane, niem. Wasserzeichen wł. marca d'aqua)
Wiernie odbity w strukturze papieru ślad sita papierniczego. W przypadku sita żeberkowego są to przede wszystkim widoczne w przeźroczu papieru jego rozjaśnienia w miejscach odpowiadających położeniu żeberek w sicie oraz ich wiązań, czyli kres, a także w postaci rozjaśnień i pociemnieć determinowanych budową formy czerpalnej. Należy zaznaczyć, że potocznie nazywa się znakiem wodnym filigran, który jest znakiem powstałym w strukturze papieru w wyniku dodatkowego przytwierdzenia na powierzchni sita niewielkich elementów, natomiast znak wodny papieru pochodzi od samego sita, ewentualnie poddanego obróbce dodatkowo kształtującej jego powierzchnię.
Historia
Znak wodny był przez długi czas cechą charakterystyczną jedynie papieru żeberkowego. Niekiedy do sita żeberkowego przytwierdzano sito żeberkowe z żeberkami ułożonymi w zygzak, w wyniku czego powstawał znak łączący obraz dwóch różnych sit (dwusitowy). W pocz.lat 50-tych XVIII w. został wynaleziony papier welinowy, który nie posiadał znaku wodnego. W 1793 r. we Francji wykonano po raz pierwszy tłoczenie wgłębień w sicie tkanym, dzięki w papierze welinowym powstał ciemniejszy znak wodny.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Filigran
Papier
Papier ręcznie czerpany
Papier ręcznie czerpany żeberkowy
Papier ręcznie czerpany welinowy
Przypisy
- Dąbrowski J., Siniarska-Czaplicka J., Rękodzieło papiernicze, Warszawa 1991, s. 196-197.
- Faber W., Sztuka znaku wodnego, Warszawa 2010, s. 9.
Autor: M.P.B.
