Falowy ornament: Różnice pomiędzy wersjami
(→Grafika) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Falowy ornament== | ==Falowy ornament== | ||
| − | Wywodzący się ze sztuki antycznej ornament pasowy w formie połączonych ze sobą spiral lub wolut naśladujących grzbiety fal; w introligatorskim zdobnictwie XVI – 3 ćw. XVIII w. stosowany rzadko; rozmaite odmiany f. o. zyskały popularność pod koniec XVIII w. w dekoracji radełkowej i filetowej opraw klasycystycznych, a później empirowych; najprostsze ukazują linearne fale, niekiedy z drobnymi rozetkami lub innymi motywami ujętymi grzbietami fal; w bogatszych odmianach fale ukształtowane są z elementów floralnych (stylizowane liście) a woluty mieszczą spirale bądź rozety. W praktyce badawczej f. o. jest możliwy do pomylenia z szeregiem innych ornamentów o falującej linii: | + | Wywodzący się ze sztuki antycznej ornament pasowy w formie połączonych ze sobą spiral lub wolut naśladujących grzbiety fal; w introligatorskim zdobnictwie XVI – 3 ćw. XVIII w. stosowany rzadko; rozmaite odmiany f. o. zyskały popularność pod koniec XVIII w. w dekoracji radełkowej i filetowej opraw klasycystycznych, a później empirowych; najprostsze ukazują linearne fale, niekiedy z drobnymi rozetkami lub innymi motywami ujętymi grzbietami fal; w bogatszych odmianach fale ukształtowane są z elementów floralnych (stylizowane liście) a woluty mieszczą spirale bądź rozety. W praktyce badawczej f. o. jest możliwy do pomylenia z szeregiem innych ornamentów o falującej linii: →łańcuszkowym (w wariantach z owalnymi ogniwami „łańcucha”, →sznurowym i →plecionkowym (zwłaszcza w dekoracjach renesansowych), czy też z rozmaitymi formami wici roślinnych. Specyficzną odmianą f. o., popularną na klasycystycznych oprawach Jean-Claude Bozeriana i jego naśladowców, jest ta z zaakcentowanymi palmetami zamiast spiral, wolut lub rozet. W introligatorstwie XX-XXI w. motyw fal wykorzystywany jest niekiedy w klasycyzujących ornamentach oraz w większych kompozycjach dekoracyjnych obejmujących całe okładziny. |
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| + | # EWOK 1971, szp. 1740; | ||
# Culot 1979, tabl. V/il. 43-44; XXIII-XXIV; | # Culot 1979, tabl. V/il. 43-44; XXIII-XXIV; | ||
# Mazal 1990, nr kat./il. 244, 261; | # Mazal 1990, nr kat./il. 244, 261; | ||
| − | # Fernández 1994, nr kat./il. 26; 40; | + | # Fernández 1994, nr kat./il. 26; 40; |
| + | # Devauchelle 1995, s. 155, 165; | ||
# Kozakiewicz 1996, s. 109; | # Kozakiewicz 1996, s. 109; | ||
# Bologna 1998, s. 147; | # Bologna 1998, s. 147; | ||
Aktualna wersja na dzień 20:36, 1 paź 2021
Spis treści
Falowy ornament
Wywodzący się ze sztuki antycznej ornament pasowy w formie połączonych ze sobą spiral lub wolut naśladujących grzbiety fal; w introligatorskim zdobnictwie XVI – 3 ćw. XVIII w. stosowany rzadko; rozmaite odmiany f. o. zyskały popularność pod koniec XVIII w. w dekoracji radełkowej i filetowej opraw klasycystycznych, a później empirowych; najprostsze ukazują linearne fale, niekiedy z drobnymi rozetkami lub innymi motywami ujętymi grzbietami fal; w bogatszych odmianach fale ukształtowane są z elementów floralnych (stylizowane liście) a woluty mieszczą spirale bądź rozety. W praktyce badawczej f. o. jest możliwy do pomylenia z szeregiem innych ornamentów o falującej linii: →łańcuszkowym (w wariantach z owalnymi ogniwami „łańcucha”, →sznurowym i →plecionkowym (zwłaszcza w dekoracjach renesansowych), czy też z rozmaitymi formami wici roślinnych. Specyficzną odmianą f. o., popularną na klasycystycznych oprawach Jean-Claude Bozeriana i jego naśladowców, jest ta z zaakcentowanymi palmetami zamiast spiral, wolut lub rozet. W introligatorstwie XX-XXI w. motyw fal wykorzystywany jest niekiedy w klasycyzujących ornamentach oraz w większych kompozycjach dekoracyjnych obejmujących całe okładziny.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Empirowe oprawy
Klasycystyczne oprawy
Plecionka
Sznurowy ornament
Grafika
Ornament falowy (w układzie "a la grotesque") na grzbiecie oprawy klasycystycznej, pocz. XIX w.
Ornament falowy (w układzie "a la grotesque") na grzbiecie oprawy klasycystycznej, pocz. XIX w.
Ornament falowy z motywami rozet na oprawie klasycystycznej, pocz. XIX w.
Ornament falowy o formie floralnej z motywami rozet na klasycystycznej oprawie hiszpańskiej, po 1772, repr. wg: Fernández 1994, nr kat. 26
Ornament falowy na francuskiej oprawie empirowej, 1812, repr. wg: Mazal 1990, nr kat. 244
Ornament falowy z palmetami na oprawie J.-C. Bozeriana, pocz. XIX w.
Ornament falowy (u góry), na oprawie prawdopodobnie francuskiej, 1 poł. XIX w., BN Warszawa, fot. wg: www.polona.pl
Przypisy
- EWOK 1971, szp. 1740;
- Culot 1979, tabl. V/il. 43-44; XXIII-XXIV;
- Mazal 1990, nr kat./il. 244, 261;
- Fernández 1994, nr kat./il. 26; 40;
- Devauchelle 1995, s. 155, 165;
- Kozakiewicz 1996, s. 109;
- Bologna 1998, s. 147;
- Foot 2010, nr kat./il. 190.
Autor: A.W.
