Pąk: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 22:05, 1 paź 2021

Pąk

(także: pączek)

Wyciskany z tłoka, niewielkich rozmiarów (ok. 15-25 mm wys.) motyw pąka liściowego bądź kwiatowego o symetrycznym kształcie: z centralnym, wydatnym zalążkiem (o zazwyczaj ukośnie szrafowanej powierzchni), osadzonym w dwóch, rozchylonych na boki, płatkach bądź w dwu-kilkupłatkowym kielichu, zaś u dołu zakończonym rodzajem koronki z najczęściej 3 drobnych płatków. Jego rozmaite warianty były rozpowszechnione w zdobnictwie renesansowych opraw radełkowych kręgu niemieckiego lat 20-30 XVI w. Szybko przeniknęły do repertuaru introligatorów w Polsce, gdzie były stosowane do ok. poł. XVI w. Zmultiplikowane i zagęszczone motywy p. ukazywano najczęściej w zwierciadłach: w dwóch-kilku pionowych rzędach. Poza tym wkomponowywano je w listwy (naprzemiennie z innymi, drobnymi motywami floralnymi i in.), lub na zakończaniach garbów zwięzów. Niekiedy motyw p. przybiera formę bardzo zbliżoną do gotyckiego kwiatonu lub kwiatu z krótką łodygą i rozchylonymi liśćmi

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Floralna dekoracja
Kwiat
Żabka

Grafika

• 

  Motywy pąków o uproszczonej formie na oprawie renesansowej, Niemcy lub Polska, 2 ćw. XVI w.

• 

  Motywy pąka (osadzonego w rodzaju kielicha), na oprawie renesansowej, Niemcy, lata 30. XVI w.

• 

  Motywy pąka (osadzonego w rodzaju kielicha), na oprawie renesansowej, Polska, 2 ćw. XVI w

• 

  Motyw pąka (osadzonego w rodzaju kielicha z trzema płatkami), na oprawie renesansowej, Polska, ok. poł. XVI w.

• 

  Formy pośrednie między gotyckim kwiatonem a renesansowym pąkiem na oprawie polskiej, 2 ćw. XVI w.

• 

  Motywy pąków o dekoracyjnej formie płatków, Niemcy lub Polska, 2 ćw. XVI w.

• 

  Motywy pąków o nietypowej formie koronki u dołu, Niemcy lub Polska, 2 ćw. XVI w.

Przypisy

1. von Rabenau 1994, tabl. 4, 7-8;
2. Wagner, Madajewska, Mazerska 2018, tabl. 12, 15, 17.

Autor: A.W.