Żałobne oprawy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Żałobne oprawy)
(Grafika)
 
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
==Żałobne oprawy==
 
==Żałobne oprawy==
(fr. ''reliure de deuil'') oprawy mów pogrzebowych lub innych tekstów poświęconych znamienitym, niedawno zmarłym osobom. Początek tej kategorii dzieł wiąże się z uroczystościami pogrzebowymi królowej francuskiej, Anny Austriaczki (†1666), po których podobne oprawy zaczęto tworzyć we Francji i innych krajach europejskich; w Rzeczypospolitej szlacheckiej – mimo bogactwa ceremonii funeralnych –  ż. o. prawdopodobnie nie przyjęły się. Zazwyczaj sporządzano je z czarnej skóry, aksamitu bądź tektury; dekorację wykonywano przeważnie w technice srebrzenia; wyróżniają się w niej motywy wanitatywne (np. czaszki z piszczelami) wkomponowywane w zwierciadła i kompartymenty grzbietu; zwierciadła często ukazują herb zmarłego, właściciela księgi bądź autora tekstu; zob. też →makabryczne oprawy.
+
(fr. reliure de deuil)
 +
 +
oprawy mów pogrzebowych lub innych tekstów poświęconych znamienitym, niedawno zmarłym osobom. Przyjmuje się, że początek tej kategorii dzieł jest związany z uroczystościami pogrzebowymi królowej francuskiej, Anny Austriaczki (†1666), po których podobne oprawy zaczęto tworzyć we Francji i innych krajach europejskich. Istnieją jednak przesłanki, że podobne oprawy – jednak wyzbyte dekoracji o wanitatywnej treści – tworzono wcześniej w kręgu protestanckim. W Rzeczypospolitej szlacheckiej – mimo bogactwa ceremonii funeralnych –  ż. o. prawdopodobnie nie były szerzej stosowane. Zazwyczaj wykonywano je z czarnej skóry, aksamitu bądź papieru srebrzonego, czarnego lub fioletowego z reliefową dekoracją z motywem vanitas, tj. robaki i pająki; dekoracja powstawała przeważnie w technice srebrzenia; wyróżniają się w niej motywy wanitatywne (np. czaszki z piszczelami) wkomponowane w zwierciadła i kompartymenty grzbietu; zwierciadła często ukazują herb zmarłego, właściciela księgi bądź autora tekstu.
  
A.W.
+
==Zobacz też==
 +
 
 +
[[Indeks alfabetyczny]] <br>
 +
[[Makabryczne oprawy ]] <br>
 +
[[Papiery wytłaczane]] <br>
 +
[[Papiery reliefowe metaliczne]] <br>
 +
 
 +
==Grafika==
 +
 
 +
<gallery>
 +
Plik:DSC02780.JPG | Oprawa żałobna (aksamitna), okładzina górna, Pomorze Zachodnie (Szczecin?), prawdopodobnie 1617 r., zbiory Tow. Naukowego Płockiego
 +
Plik:DSC02784.JPG | Oprawa żałobna (aksamitna), złocone i cyzelowane brzegi bloku, Pomorze Zachodnie (Szczecin?), prawdopodobnie 1617 r., zbiory Tow. Naukowego Płockiego
 +
File:8 refmet.jpg|Papier dekoracyjny reliefowy metaliczny w kolorze czerni związany z żałobnym charakterem utworu; Mathias Blanck, Strasburg, 1 poł. XVIII w. (fot. E. Siemieniako)
 +
File:9 refmet.jpg|Papier dekoracyjny reliefowy metaliczny w kolorze fioletu związany z żałobnym charakterem utworu; Michael Reimund, Augsburg. I poł. XVIII w. (fot. E. Siemieniako)
 +
 
 +
</gallery>
 +
 
 +
==Przypisy==
 +
 
 +
# Devaux 1977, s. 98;
 +
# Wagner 2020, nr kat./il. 165b
 +
 
 +
----
 +
Autor: '''A.W.'''

Aktualna wersja na dzień 01:43, 20 mar 2022

Żałobne oprawy

(fr. reliure de deuil)

oprawy mów pogrzebowych lub innych tekstów poświęconych znamienitym, niedawno zmarłym osobom. Przyjmuje się, że początek tej kategorii dzieł jest związany z uroczystościami pogrzebowymi królowej francuskiej, Anny Austriaczki (†1666), po których podobne oprawy zaczęto tworzyć we Francji i innych krajach europejskich. Istnieją jednak przesłanki, że podobne oprawy – jednak wyzbyte dekoracji o wanitatywnej treści – tworzono wcześniej w kręgu protestanckim. W Rzeczypospolitej szlacheckiej – mimo bogactwa ceremonii funeralnych – ż. o. prawdopodobnie nie były szerzej stosowane. Zazwyczaj wykonywano je z czarnej skóry, aksamitu bądź papieru srebrzonego, czarnego lub fioletowego z reliefową dekoracją z motywem vanitas, tj. robaki i pająki; dekoracja powstawała przeważnie w technice srebrzenia; wyróżniają się w niej motywy wanitatywne (np. czaszki z piszczelami) wkomponowane w zwierciadła i kompartymenty grzbietu; zwierciadła często ukazują herb zmarłego, właściciela księgi bądź autora tekstu.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Makabryczne oprawy
Papiery wytłaczane
Papiery reliefowe metaliczne

Grafika

Przypisy

  1. Devaux 1977, s. 98;
  2. Wagner 2020, nr kat./il. 165b

Autor: A.W.