Żałobne oprawy: Różnice pomiędzy wersjami

Aktualna wersja na dzień 01:43, 20 mar 2022

Żałobne oprawy

(fr. reliure de deuil)

oprawy mów pogrzebowych lub innych tekstów poświęconych znamienitym, niedawno zmarłym osobom. Przyjmuje się, że początek tej kategorii dzieł jest związany z uroczystościami pogrzebowymi królowej francuskiej, Anny Austriaczki (†1666), po których podobne oprawy zaczęto tworzyć we Francji i innych krajach europejskich. Istnieją jednak przesłanki, że podobne oprawy – jednak wyzbyte dekoracji o wanitatywnej treści – tworzono wcześniej w kręgu protestanckim. W Rzeczypospolitej szlacheckiej – mimo bogactwa ceremonii funeralnych – ż. o. prawdopodobnie nie były szerzej stosowane. Zazwyczaj wykonywano je z czarnej skóry, aksamitu bądź papieru srebrzonego, czarnego lub fioletowego z reliefową dekoracją z motywem vanitas, tj. robaki i pająki; dekoracja powstawała przeważnie w technice srebrzenia; wyróżniają się w niej motywy wanitatywne (np. czaszki z piszczelami) wkomponowane w zwierciadła i kompartymenty grzbietu; zwierciadła często ukazują herb zmarłego, właściciela księgi bądź autora tekstu.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Makabryczne oprawy
Papiery wytłaczane
Papiery reliefowe metaliczne

Grafika

• 

  Oprawa żałobna (aksamitna), okładzina górna, Pomorze Zachodnie (Szczecin?), prawdopodobnie 1617 r., zbiory Tow. Naukowego Płockiego

• 

  Oprawa żałobna (aksamitna), złocone i cyzelowane brzegi bloku, Pomorze Zachodnie (Szczecin?), prawdopodobnie 1617 r., zbiory Tow. Naukowego Płockiego

• 

  Papier dekoracyjny reliefowy metaliczny w kolorze czerni związany z żałobnym charakterem utworu; Mathias Blanck, Strasburg, 1 poł. XVIII w. (fot. E. Siemieniako)

• 

  Papier dekoracyjny reliefowy metaliczny w kolorze fioletu związany z żałobnym charakterem utworu; Michael Reimund, Augsburg. I poł. XVIII w. (fot. E. Siemieniako)

Przypisy

1. Devaux 1977, s. 98;
2. Wagner 2020, nr kat./il. 165b

Autor: A.W.