Smok: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzono nową stronę "==Smok== ==Grafika== <gallery> Plik:Smok 1.jpg Plik:Smok 2.jpg Plik:Smok 3.jpg")
 
Linia 1: Linia 1:
 
==Smok==
 
==Smok==
 +
mityczne zwierzę obecne również w kulturze chrześcijańskiej. Motyw identyfikowany jako s. lub →bazyliszek ukazywano na oprawach romańskich z kon. XII – XIII w., za pomocą tłokach o kroplowym kształcie, najczęściej wedle schematu: wydłużona paszcza z czubem, skrzydło o zaznaczonych lotkach, noga z pazurami i długim, zagiętym/zakręconym, ogonem. Znane są nieliczne romańskie tłoki z parami s. w układzie antytetycznym. Na oprawach nacinanych z XIV-XV w. prezentowany obok innych, realnych i fantastycznych, zwierząt.  Popularny na gotyckich oprawach zdobionych tłokami (okrągłymi i czworobocznymi): jako czworonożne zwierzę o wydłużonym cielsku, z wielką, rozwartą paszczą (niekiedy z zaakcentowanym, zionącym z niej ogniem), pokaźnymi, błoniastymi skrzydłami i długim, zakręconym ogonem; w niektórych wizerunkach do szyi przywiązany ma łańcuch. Czasami ukazywany jako zwierzę dwunożne z długą szyją i grzebieniem na grzbiecie. Od 2 poł. XV w. pojawiał się też na radełkach oraz plakietowych oprawach niderlandzkich (wewnątrz wici roślinnych). Na gruncie polskim okrągłym tłokiem ze s. posługiwali się w XV w. gdańscy mistrzowie: Introligator Smoka – Starszy oraz Młodszy. W epoce nowożytnej ukazywany rzadko, najczęściej w kontekście heraldycznym (np. godło rodu Bocompagnich, w tym papieża Grzegorza XIII, na oprawach rzymskich z 2 poł. XVI w.).
 +
 +
==Zobacz też==
 +
 +
[[Fantastyczne motywy ]] <br>
  
 
==Grafika==
 
==Grafika==
Linia 6: Linia 11:
 
Plik:Smok 2.jpg
 
Plik:Smok 2.jpg
 
Plik:Smok 3.jpg
 
Plik:Smok 3.jpg
 +
 +
</gallery>
 +
 +
==Przypisy==
 +
 +
# Günther 1921, tabl. I/1, III/55, VI i in.;
 +
# Fürstenberg, De Marinis 1966, s. 68-69, 80-81;
 +
# Schwenke, Schunke 1979, tabl. 85-86;
 +
# Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 9.
 +
 +
----
 +
Autor: '''A.W.'''

Wersja z 20:37, 10 lis 2020

Smok

mityczne zwierzę obecne również w kulturze chrześcijańskiej. Motyw identyfikowany jako s. lub →bazyliszek ukazywano na oprawach romańskich z kon. XII – XIII w., za pomocą tłokach o kroplowym kształcie, najczęściej wedle schematu: wydłużona paszcza z czubem, skrzydło o zaznaczonych lotkach, noga z pazurami i długim, zagiętym/zakręconym, ogonem. Znane są nieliczne romańskie tłoki z parami s. w układzie antytetycznym. Na oprawach nacinanych z XIV-XV w. prezentowany obok innych, realnych i fantastycznych, zwierząt. Popularny na gotyckich oprawach zdobionych tłokami (okrągłymi i czworobocznymi): jako czworonożne zwierzę o wydłużonym cielsku, z wielką, rozwartą paszczą (niekiedy z zaakcentowanym, zionącym z niej ogniem), pokaźnymi, błoniastymi skrzydłami i długim, zakręconym ogonem; w niektórych wizerunkach do szyi przywiązany ma łańcuch. Czasami ukazywany jako zwierzę dwunożne z długą szyją i grzebieniem na grzbiecie. Od 2 poł. XV w. pojawiał się też na radełkach oraz plakietowych oprawach niderlandzkich (wewnątrz wici roślinnych). Na gruncie polskim okrągłym tłokiem ze s. posługiwali się w XV w. gdańscy mistrzowie: Introligator Smoka – Starszy oraz Młodszy. W epoce nowożytnej ukazywany rzadko, najczęściej w kontekście heraldycznym (np. godło rodu Bocompagnich, w tym papieża Grzegorza XIII, na oprawach rzymskich z 2 poł. XVI w.).

Zobacz też

Fantastyczne motywy

Grafika

Przypisy

  1. Günther 1921, tabl. I/1, III/55, VI i in.;
  2. Fürstenberg, De Marinis 1966, s. 68-69, 80-81;
  3. Schwenke, Schunke 1979, tabl. 85-86;
  4. Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 9.

Autor: A.W.