Wyokrąglanie grzbietu: Różnice pomiędzy wersjami
(→Wyokrąglanie grzbietu) |
(→Wyokrąglanie grzbietu) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Wyokrąglanie grzbietu== | ==Wyokrąglanie grzbietu== | ||
(zaokrąglanie grzbietu, profilowanie grzbietu) (ang. rounding, niem. Runden, Rundklopfen, Buchrundung) | (zaokrąglanie grzbietu, profilowanie grzbietu) (ang. rounding, niem. Runden, Rundklopfen, Buchrundung) | ||
| − | Proces nadawania grzbietowi zaokrąglonego kształtu. Grzbiet po zeszyciu jest pogrubiony przez nici wprowadzone do wnętrza składek i ma tendencję do samoistnego wyokrąglania się. Dla ustalenia i utrwalenia stopnia wyokrąglenia przeprowadzane jest zaokrąglenie zaklejonego grzbietu, najlepiej | + | Proces nadawania grzbietowi zaokrąglonego kształtu. Grzbiet po zeszyciu jest pogrubiony przez nici wprowadzone do wnętrza składek i ma tendencję do samoistnego wyokrąglania się. Dla ustalenia i utrwalenia stopnia wyokrąglenia przeprowadzane jest zaokrąglenie zaklejonego grzbietu, najlepiej zaraz po zastygnięciu kleju, gdy jest jeszcze dość plastyczny a już nie lepki, przez opukiwanie młotkiem grzbietu z jednej a następnie z drugiej strony. Wyokrąglaniu może towarzyszyć oporkowanie. |
| − | Pierwotnie w oprawie książek nie wyokrąglano grzbietów lecz | + | Pierwotnie w oprawie książek nie wyokrąglano grzbietów lecz pozostawiano je płaskie. Zaobserwowano, że na skutek użytkowania i otwierania kodeksów pogłębiało się zaklęśnięte wygięcie grzbietów z jednoczesnym wystawaniem brzegów kart poza okładki. Grzbiety zaczęto wyokrąglać w epoce gotyku, do końca XV w. proces wyokrąglania stał się powszechny. Oprawa z zaokrąglonym grzbietem jest trwalsza. |
W procesie oprawy maszynowej wyokrąglanie wykonywane jest przy użyciu maszyny zwanej obijaczką, której elementem roboczym jest metalowa belka, płaska lub zaokrąglona, poruszająca się ruchem kolebkowym, pod którą podsuwany jest grzbiet książki. W oprawie przemysłowej zaokrąglaniu poddawane są bloki o większej objętości, składające się z co najmniej 8 składek. | W procesie oprawy maszynowej wyokrąglanie wykonywane jest przy użyciu maszyny zwanej obijaczką, której elementem roboczym jest metalowa belka, płaska lub zaokrąglona, poruszająca się ruchem kolebkowym, pod którą podsuwany jest grzbiet książki. W oprawie przemysłowej zaokrąglaniu poddawane są bloki o większej objętości, składające się z co najmniej 8 składek. | ||
Aktualna wersja na dzień 22:40, 11 cze 2022
Spis treści
Wyokrąglanie grzbietu
(zaokrąglanie grzbietu, profilowanie grzbietu) (ang. rounding, niem. Runden, Rundklopfen, Buchrundung) Proces nadawania grzbietowi zaokrąglonego kształtu. Grzbiet po zeszyciu jest pogrubiony przez nici wprowadzone do wnętrza składek i ma tendencję do samoistnego wyokrąglania się. Dla ustalenia i utrwalenia stopnia wyokrąglenia przeprowadzane jest zaokrąglenie zaklejonego grzbietu, najlepiej zaraz po zastygnięciu kleju, gdy jest jeszcze dość plastyczny a już nie lepki, przez opukiwanie młotkiem grzbietu z jednej a następnie z drugiej strony. Wyokrąglaniu może towarzyszyć oporkowanie.
Pierwotnie w oprawie książek nie wyokrąglano grzbietów lecz pozostawiano je płaskie. Zaobserwowano, że na skutek użytkowania i otwierania kodeksów pogłębiało się zaklęśnięte wygięcie grzbietów z jednoczesnym wystawaniem brzegów kart poza okładki. Grzbiety zaczęto wyokrąglać w epoce gotyku, do końca XV w. proces wyokrąglania stał się powszechny. Oprawa z zaokrąglonym grzbietem jest trwalsza.
W procesie oprawy maszynowej wyokrąglanie wykonywane jest przy użyciu maszyny zwanej obijaczką, której elementem roboczym jest metalowa belka, płaska lub zaokrąglona, poruszająca się ruchem kolebkowym, pod którą podsuwany jest grzbiet książki. W oprawie przemysłowej zaokrąglaniu poddawane są bloki o większej objętości, składające się z co najmniej 8 składek.
Grzbiet powinien być zaokrąglony w stopniu średnim, symetrycznie, błąd introligatorski nadania grzbietowi spiczastego kształtu nazywano "świńskim grzbietem".
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Oporkowanie
Maszyny introligatorskie
Grafika
Obrazek 1
Przypisy
- Szirmai János Alexander, The archeology of medieval bookbinding, London – New York 2017, s. 194-195.
- Bogeng Gustav A. E., Der Bucheinband. Ein Handbuch für Buchbinder und Bücherfreunde, 2. Aufl., Halle 1940, s. 34.
- Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo: Mały słownik encyklopedyczny, red. Jerzy Celma-Panek, Stefan Libiszowski, Wrocław 1986, s. 140-141.
Autor: E.P.
