Teka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Przypisy)
(Teka)
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
(teczka) (niem. Mappe, Adresse)  
+
==Teka==
Rodzaj futerału czy opakowania w postaci okładki, służący do przechowywania luźnych kart, dokumentów itp. Teka jest wytworem galanterii introligatorskiej.
+
(teczka) (niem. Mappe, Adresse)
 +
 +
Rodzaj futerału lub opakowania w postaci okładki, służący do przechowywania luźnych kart, dokumentów itp. Teka jest wytworem galanterii introligatorskiej. Teczka o najprostszej konstrukcji składa się z przełamanego arkusza kartonu lub dwóch okładek połączonych w grzbiecie, zwykle jednak teczki są zaopatrzone w klapy (skrzydełka) i zapięcie (tasiemka do związania, gumka). Teki specjalne mogą mieć konstrukcję kieszeniową albo formę pudła z klapą.
  
Miękkie teki (teczki) są wykonane z kartonu lub plastiku, zwykle zaopatrzone w skrzydełka i zapięcie (tasiemka, gumka). Teczki twarde są usztywnione tekturą, grzbiety i skrzydełka są wykonane z tektury oklejonej płótnem.
+
===Teczka na dokumenty===
Teki stanowiły także rodzaj oprawy wydawniczej dla luźnych druków, w szczególności grafik lub reprodukcji dzieł sztuki; wówczas zawierały dane dzieła (tytulaturę, ilustrację, spis utworów).
+
(ang. file folder)
  
Oprócz tek użytkowych wykonywano teki luksusowe, przeznaczone jako ochrona wręczanych dyplomów, listów dziękczynnych itp. Takie teki były zwykle oblekane skórą i bogato dekorowane złoceniami, aplikacjami, mozaiką skórzaną, reliefem. Wewnątrz były wyklejane szlachetnymi tkaninami (jedwab, mora) lub wykwintnymi papierami i zaopatrzone w sznureczek przeprowadzony wzdłuż grzbietu, służący do przytrzymania dokumentu. Luksusowe teki powstawały we wiodących firmach introligatorskich, niejednokrotnie były projektowane przez profesjonalnych artystów i stanowiły wizytówkę możliwości technologicznych zakładu i umiejętności jego pracowników.  
+
Miękkie teczki są wykonane z kartonu lub plastiku, twarde – z tektury, obleczone papierem, z płóciennymi grzbietami. Odmianą teczki jest skoroszyt, który posiada przy grzbiecie mechanizm służący do spinania przedziurkowanych luźnych kartek.
 +
 
 +
===Teka wydawnicza===
 +
Teki stanowiły także rodzaj oprawy wydawniczej dla luźnych druków, w szczególności grafik lub reprodukcji dzieł sztuki. Mogły być także wspólną okładką dla zestawu broszur. Teka wydawnicza była dekorowana podobnie jak okładka książki, zawierała tytulaturę dzieła, a na wyklejce często umieszczano spis części.
 +
 
 +
===Teka na dyplom===
 +
Teki na dyplom były wyrobami luksusowymi, stanowiły ochronę wręczanych dyplomów, listów dziękczynnych itp. Zwykle oblekane skórą lub aksamitem i bogato dekorowane złoceniami, elementami reliefowymi, aplikacjami złotniczymi, itp. Wewnątrz były wyklejane szlachetnymi tkaninami (jedwab, mora) lub wykwintnymi papierami i zaopatrzone w sznureczek przeprowadzony wzdłuż grzbietu, służący do zamocowania dokumentu. Luksusowe teki powstawały we wiodących firmach introligatorskich, niejednokrotnie były projektowane przez profesjonalnych artystów i stanowiły wizytówkę możliwości artystycznych i technologicznych zakładu i umiejętności jego pracowników.
 +
 
 +
===Teka na grafiki===
 +
Teki na grafiki były pudłami, zwykle o dużych rozmiarach i niewielkiej głębokości. Przechowywanie zbiorów grafik w tekach było popularne w XVIII-XIX wieku. Często teki przypominały swą formą księgi kodeksowe, miały zaokrąglone grzbiety a boki naśladowały krawędzie kart. Teki były konstruowane z wielu warstw sklejonej tektury lub z drewna. Obleczenie było skórzane, dekorowano je złoceniami.
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
  
 
[[Indeks alfabetyczny]] <br>
 
[[Indeks alfabetyczny]] <br>
 +
[[Galanteria introligatorska]] <br>
 +
[[Futerał]] <br>
  
 
==Grafika==
 
==Grafika==
  
 
<gallery>
 
<gallery>
File:Archiwum BUW 024.jpg|Oprawa L. Wierzbickiego, 1878.
+
File:Rutsch.JPG|Teka wydawnicza, wyk. Chrystian Rutsch. Fot. Barbara Mazurek
File:2.jpg|Oprawa J. Gelbarda, po 1900
+
File:485-dip.JPG|Luksusowa teka dyplomu, wyk. Jan Recmanik. Fot. Tomasz Kalarus
File:Luty 2013 035.jpg|Oprawa A. Kantora, 1872, detal.
+
File:485-dip-1.JPG|Luksusowa teka dyplomu, wnętrze. Wyk. Jan Recmanik. Fot. Tomasz Kalarus
 
</gallery>
 
</gallery>
  

Aktualna wersja na dzień 17:49, 9 maj 2022

Teka

(teczka) (niem. Mappe, Adresse)

Rodzaj futerału lub opakowania w postaci okładki, służący do przechowywania luźnych kart, dokumentów itp. Teka jest wytworem galanterii introligatorskiej. Teczka o najprostszej konstrukcji składa się z przełamanego arkusza kartonu lub dwóch okładek połączonych w grzbiecie, zwykle jednak teczki są zaopatrzone w klapy (skrzydełka) i zapięcie (tasiemka do związania, gumka). Teki specjalne mogą mieć konstrukcję kieszeniową albo formę pudła z klapą.

Teczka na dokumenty

(ang. file folder)

Miękkie teczki są wykonane z kartonu lub plastiku, twarde – z tektury, obleczone papierem, z płóciennymi grzbietami. Odmianą teczki jest skoroszyt, który posiada przy grzbiecie mechanizm służący do spinania przedziurkowanych luźnych kartek.

Teka wydawnicza

Teki stanowiły także rodzaj oprawy wydawniczej dla luźnych druków, w szczególności grafik lub reprodukcji dzieł sztuki. Mogły być także wspólną okładką dla zestawu broszur. Teka wydawnicza była dekorowana podobnie jak okładka książki, zawierała tytulaturę dzieła, a na wyklejce często umieszczano spis części.

Teka na dyplom

Teki na dyplom były wyrobami luksusowymi, stanowiły ochronę wręczanych dyplomów, listów dziękczynnych itp. Zwykle oblekane skórą lub aksamitem i bogato dekorowane złoceniami, elementami reliefowymi, aplikacjami złotniczymi, itp. Wewnątrz były wyklejane szlachetnymi tkaninami (jedwab, mora) lub wykwintnymi papierami i zaopatrzone w sznureczek przeprowadzony wzdłuż grzbietu, służący do zamocowania dokumentu. Luksusowe teki powstawały we wiodących firmach introligatorskich, niejednokrotnie były projektowane przez profesjonalnych artystów i stanowiły wizytówkę możliwości artystycznych i technologicznych zakładu i umiejętności jego pracowników.

Teka na grafiki

Teki na grafiki były pudłami, zwykle o dużych rozmiarach i niewielkiej głębokości. Przechowywanie zbiorów grafik w tekach było popularne w XVIII-XIX wieku. Często teki przypominały swą formą księgi kodeksowe, miały zaokrąglone grzbiety a boki naśladowały krawędzie kart. Teki były konstruowane z wielu warstw sklejonej tektury lub z drewna. Obleczenie było skórzane, dekorowano je złoceniami.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Galanteria introligatorska
Futerał

Grafika

Przypisy

  1. Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo. Mały słownik encyklopedyczny, Wrocław 1986, s. 161.

Autor: E.P.