Słońce: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 17:48, 8 maj 2022

Słońce

(ang. sun; niem. Sonne; fr. soleil)

Motyw rozpowszechniony w kulturze antycznej, przejęty przez chrześcijaństwo jako symbol Eklezji. W średniowieczu przedstawiany zwykle jako męska personifikacja w antycznym kostiumie lub jako męska twarz z promieniami dokoła, towarzysząca personifikacji księżyca. W takim ujęciu m.in. w scenach Ukrzyżowania Chrystusa na wczesnośredniowiecznych złotniczych oprawach (np. Ewangeliarz Anastazji, ok. 1170). Na oprawach gotyckich XIV-pocz. XVI w. rzadki, wyciskany z okrągłych tłoków ukazujących antropomorficzną tarczę z falującymi promieniami (gloria). Emblematyczny motyw s. otoczonego gałązkami palmowymi widnieje na niektórych oprawach książek królowej Margot z kon. XVI-pocz. XVII w. Ukazany jest też jako emblemat króla-słońce na oprawach niektórych ksiąg darowanych Ludwikowi XIV, bądź w inny sposób związanych z jego osobą (np. superekslibris kaznodziei królewskiego, Jean-Paula Bignona). Poza tym stosowany niekiedy w obrębie większych kompozycji ornamentalnych lub scen i widoków na malowanych oprawach

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Gloria
Księżyc
Promień
Złotnicze oprawy
Ewangeliarza Anastazji oprawa

Grafika

• 

  Słońce otoczone gałązkami palmowymi jako emblemat na oprawie książki królowej Margot, ok. 1600, wg: mabiblio.hypotheses.org na podst. fotografii: Vente Binoche, Paris 2011

• 

  Motyw słońca w dekoracji superekslibrisu kaznodziei królewskiego Ludwika XIV, Jeana-Paula Bignona, Francja, ok. 1700.

Przypisy

1. Hobson 1970, s. 81-82;
2. Ziesche, Becker 1977, s. 56;
3. Schwenke, Schunke 1979, tabl. 299/1-8;
4. Devauchelle 1995, s. 114;
5. Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 37;
6. Wagner 2014, s. 21-22.

Autor: A.W.