Składka: Różnice pomiędzy wersjami
(→Składka) |
|||
| (Nie pokazano 24 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | Składka (lega, ang. quire, gathering, section, niem. Lage, fr. cahier, wł. fascicolo) | + | ==Składka== |
| − | W | + | (lega, quaternion, sekstern) (ang. quire, gathering, section, signature, niem. Lage, fr. cahier, feuille pliée, wł. fascicolo) |
| + | |||
| + | Kilka kart złamanych, włożonych jedna w drugą, stanowiących zeszyt lub wielokrotnie złamany arkusz drukarski. | ||
| + | |||
| + | Składki stanowią podstawowy element z którego kompletowany jest blok książki. | ||
| + | |||
| + | W średniowiecznych książkach rękopiśmiennych składki powstawały z przyciętych do formatu, złożonych arkuszy pergaminu lub papieru. Zależne od liczby kart stosuje się nazwy składek : | ||
| + | * bifolium – przełamany arkusz = 2 karty | ||
| + | * binion (duernion) – 2 arkusze = 4 karty | ||
| + | * ternion – 3 arkusze = 6 kart | ||
| + | * quaternion – 4 arkusze = 8 kart | ||
| + | * quinternion – 5 arkuszy = 10 kart | ||
| + | * seksternion – 6 arkuszy = 12 kart | ||
| + | * septernion – 7 arkuszy = 14 kart | ||
| + | * okternion – 8 arkuszy = 16 kart. | ||
| + | |||
| + | W książkach drukowanych składka powstaje na skutek złamania (sfalcowania) arkusza drukarskiego. Kolumny druku są rozplanowane na arkuszu w ten sposób, że po kilkakrotnym złamaniu prostopadłym powstaje składka z właściwą kolejnością tekstu. Zależnie od liczby złamań arkusza powstają formaty książek: | ||
| + | * 2° folio – jeden złam = 2 karty | ||
| + | * 4° quarto - 2 złamy = 4 karty | ||
| + | * 8° octavo - 3 złamy = 8 kart | ||
| + | * 16° sedecimo - 4 złamy = 16 kart. | ||
| + | Kombinowane sposoby składania arkusza (z falcowaniem równoległym lub odcięciem części arkusza) pozwalają na uzyskanie: | ||
| + | * 12° duodecimo - 12 kart | ||
| + | * 24° - 24 karty. | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
[[Indeks alfabetyczny ]] <br> | [[Indeks alfabetyczny ]] <br> | ||
| − | [[ | + | [[Format książki]] <br> |
| − | [[ | + | [[Kodeks]] <br> |
| + | [[Seksterny]] <br> | ||
| + | [[Falcowanie]] <br> | ||
==Grafika== | ==Grafika== | ||
| − | |||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | File: | + | File:Rect23.png|Rozkład kolumn na typowym arkuszu drukarskim |
| − | File: | + | File:Duodecimo.jpg|Arkusz drukarski 12° duodecimo |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | </gallery> | |
| − | + | ||
| − | + | ||
---- | ---- | ||
Autor: '''E.P.''' | Autor: '''E.P.''' | ||
Aktualna wersja na dzień 13:41, 8 maj 2022
Składka
(lega, quaternion, sekstern) (ang. quire, gathering, section, signature, niem. Lage, fr. cahier, feuille pliée, wł. fascicolo)
Kilka kart złamanych, włożonych jedna w drugą, stanowiących zeszyt lub wielokrotnie złamany arkusz drukarski.
Składki stanowią podstawowy element z którego kompletowany jest blok książki.
W średniowiecznych książkach rękopiśmiennych składki powstawały z przyciętych do formatu, złożonych arkuszy pergaminu lub papieru. Zależne od liczby kart stosuje się nazwy składek :
- bifolium – przełamany arkusz = 2 karty
- binion (duernion) – 2 arkusze = 4 karty
- ternion – 3 arkusze = 6 kart
- quaternion – 4 arkusze = 8 kart
- quinternion – 5 arkuszy = 10 kart
- seksternion – 6 arkuszy = 12 kart
- septernion – 7 arkuszy = 14 kart
- okternion – 8 arkuszy = 16 kart.
W książkach drukowanych składka powstaje na skutek złamania (sfalcowania) arkusza drukarskiego. Kolumny druku są rozplanowane na arkuszu w ten sposób, że po kilkakrotnym złamaniu prostopadłym powstaje składka z właściwą kolejnością tekstu. Zależnie od liczby złamań arkusza powstają formaty książek:
- 2° folio – jeden złam = 2 karty
- 4° quarto - 2 złamy = 4 karty
- 8° octavo - 3 złamy = 8 kart
- 16° sedecimo - 4 złamy = 16 kart.
Kombinowane sposoby składania arkusza (z falcowaniem równoległym lub odcięciem części arkusza) pozwalają na uzyskanie:
- 12° duodecimo - 12 kart
- 24° - 24 karty.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Format książki
Kodeks
Seksterny
Falcowanie
Grafika
Rozkład kolumn na typowym arkuszu drukarskim
Arkusz drukarski 12° duodecimo
Autor: E.P.
