Składka: Różnice pomiędzy wersjami

Aktualna wersja na dzień 13:41, 8 maj 2022

Składka

(lega, quaternion, sekstern) (ang. quire, gathering, section, signature, niem. Lage, fr. cahier, feuille pliée, wł. fascicolo)

Kilka kart złamanych, włożonych jedna w drugą, stanowiących zeszyt lub wielokrotnie złamany arkusz drukarski.

Składki stanowią podstawowy element z którego kompletowany jest blok książki.

W średniowiecznych książkach rękopiśmiennych składki powstawały z przyciętych do formatu, złożonych arkuszy pergaminu lub papieru. Zależne od liczby kart stosuje się nazwy składek :

• bifolium – przełamany arkusz = 2 karty
• binion (duernion) – 2 arkusze = 4 karty
• ternion – 3 arkusze = 6 kart
• quaternion – 4 arkusze = 8 kart
• quinternion – 5 arkuszy = 10 kart
• seksternion – 6 arkuszy = 12 kart
• septernion – 7 arkuszy = 14 kart
• okternion – 8 arkuszy = 16 kart.

W książkach drukowanych składka powstaje na skutek złamania (sfalcowania) arkusza drukarskiego. Kolumny druku są rozplanowane na arkuszu w ten sposób, że po kilkakrotnym złamaniu prostopadłym powstaje składka z właściwą kolejnością tekstu. Zależnie od liczby złamań arkusza powstają formaty książek:

• 2° folio – jeden złam = 2 karty
• 4° quarto - 2 złamy = 4 karty
• 8° octavo - 3 złamy = 8 kart
• 16° sedecimo - 4 złamy = 16 kart.

Kombinowane sposoby składania arkusza (z falcowaniem równoległym lub odcięciem części arkusza) pozwalają na uzyskanie:

• 12° duodecimo - 12 kart
• 24° - 24 karty.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Format książki
Kodeks
Seksterny
Falcowanie

Grafika

• 

  Rozkład kolumn na typowym arkuszu drukarskim

• 

  Arkusz drukarski 12° duodecimo

Autor: E.P.