Gryf: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Przypisy)
 
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 +
==Gryf==
 +
(ang. gryffin; fr. griffon)
  
 
Skrzydlaty lew o głowie i szponach orła; fantastyczne zwierzę popularne w sztuce starożytnej, przejęte przez sztukę średniowieczną i nowożytną. Jeden z najpopularniejszych motywów fantastycznych w introligatorskim zdobnictwie romanizmu i gotyku. Ukazywany na tłokach o różnym kształcie i wielkości, co wpływało na sposoby ujęcia: w polu romboidalnym – przeważnie w układzie heraldycznym (wspięty), z częściowo rozpostartymi skrzydłami i z uniesionymi szponami, pod którymi zawinięty ogon; w polach o innym kształcie – przeważnie jako stojący lub biegnący (atakujący), z uwydatnionymi skrzydłami i zagiętym ogonem. Pod koniec XV w. g. w rombie był jednym z najczęstszych motywów na kobergerowskich oprawach, ukazywany głównie na tylnych okładzinach. W renesansie i baroku widniejący niemal wyłącznie w superekslibrisach i plakietach herbowych; zyskał ponowną popularność na klasycystycznych i empirowych oprawach, jako element antykizujących ornamentów (w których dwa g. ujmują antytetycznie wazę lub palmetę).   
 
Skrzydlaty lew o głowie i szponach orła; fantastyczne zwierzę popularne w sztuce starożytnej, przejęte przez sztukę średniowieczną i nowożytną. Jeden z najpopularniejszych motywów fantastycznych w introligatorskim zdobnictwie romanizmu i gotyku. Ukazywany na tłokach o różnym kształcie i wielkości, co wpływało na sposoby ujęcia: w polu romboidalnym – przeważnie w układzie heraldycznym (wspięty), z częściowo rozpostartymi skrzydłami i z uniesionymi szponami, pod którymi zawinięty ogon; w polach o innym kształcie – przeważnie jako stojący lub biegnący (atakujący), z uwydatnionymi skrzydłami i zagiętym ogonem. Pod koniec XV w. g. w rombie był jednym z najczęstszych motywów na kobergerowskich oprawach, ukazywany głównie na tylnych okładzinach. W renesansie i baroku widniejący niemal wyłącznie w superekslibrisach i plakietach herbowych; zyskał ponowną popularność na klasycystycznych i empirowych oprawach, jako element antykizujących ornamentów (w których dwa g. ujmują antytetycznie wazę lub palmetę).   
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
[[empirowe oprawy]] <br>
+
 
[[fantastyczne motywy]] <br>
+
[[Indeks alfabetyczny]] <br>
[[klasycystyczne oprawy]] <br>
+
[[Empirowe oprawy]] <br>
[[kobergerowskie oprawy ]] <br>
+
[[Fantastyczne motywy]] <br>
 +
[[Klasycystyczne oprawy]] <br>
 +
[[Kobergerowskie oprawy ]] <br>
  
 
==Grafika==
 
==Grafika==
Linia 16: Linia 20:
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
  
#  
+
# Goldschmidt 1967, t. 2, tabl. XXXII, XXXV, XLVI i in.;
 +
# Rozsondai 1978, tabl. 1/il. 2, 2/il. 4, 3/il. 4 i in.;
 +
# Schwenke, Schunke 1979, tabl. 124-127;
 +
# Tondel 2007, il. na s. 159;
 +
# Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 15.
  
 
----
 
----
 
Autor: '''A.W.'''
 
Autor: '''A.W.'''

Aktualna wersja na dzień 20:52, 1 paź 2021

Gryf

(ang. gryffin; fr. griffon)

Skrzydlaty lew o głowie i szponach orła; fantastyczne zwierzę popularne w sztuce starożytnej, przejęte przez sztukę średniowieczną i nowożytną. Jeden z najpopularniejszych motywów fantastycznych w introligatorskim zdobnictwie romanizmu i gotyku. Ukazywany na tłokach o różnym kształcie i wielkości, co wpływało na sposoby ujęcia: w polu romboidalnym – przeważnie w układzie heraldycznym (wspięty), z częściowo rozpostartymi skrzydłami i z uniesionymi szponami, pod którymi zawinięty ogon; w polach o innym kształcie – przeważnie jako stojący lub biegnący (atakujący), z uwydatnionymi skrzydłami i zagiętym ogonem. Pod koniec XV w. g. w rombie był jednym z najczęstszych motywów na kobergerowskich oprawach, ukazywany głównie na tylnych okładzinach. W renesansie i baroku widniejący niemal wyłącznie w superekslibrisach i plakietach herbowych; zyskał ponowną popularność na klasycystycznych i empirowych oprawach, jako element antykizujących ornamentów (w których dwa g. ujmują antytetycznie wazę lub palmetę).

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Empirowe oprawy
Fantastyczne motywy
Klasycystyczne oprawy
Kobergerowskie oprawy

Grafika

Przypisy

  1. Goldschmidt 1967, t. 2, tabl. XXXII, XXXV, XLVI i in.;
  2. Rozsondai 1978, tabl. 1/il. 2, 2/il. 4, 3/il. 4 i in.;
  3. Schwenke, Schunke 1979, tabl. 124-127;
  4. Tondel 2007, il. na s. 159;
  5. Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 15.

Autor: A.W.