Falowy ornament: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(→‎Grafika)
 
(Nie pokazano 5 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
==Falowy ornament==
 
==Falowy ornament==
−
Wywodzący się ze sztuki antycznej ornament pasowy w formie połączonych ze sobą spiral lub wolut naśladujących grzbiety fal; w introligatorskim zdobnictwie XVI – 3 ćw. XVIII w. stosowany rzadko; rozmaite odmiany f. o. zyskały popularność pod koniec XVIII w. w dekoracji radełkowej i filetowej opraw klasycystycznych, a później empirowych; najprostsze ukazują linearne fale, niekiedy z drobnymi rozetkami lub innymi motywami ujętymi grzbietami fal; w bogatszych odmianach fale ukształtowane są z elementów floralnych (stylizowane liście) a woluty mieszczą spirale bądź rozety. W praktyce badawczej f. o. jest możliwy do pomylenia z szeregiem innych ornamentów o falującej linii: sznurowym i plecionkowym (zwłaszcza w dekoracjach renesansowych), czy też z rozmaitymi formami wici roślinnych; cechy f. o. wykazuje też specyficzna, ale popularna na klasycystycznych oprawach Jean-Claude Bozeriana i jego naśladowców, odmiana palmetowego ornamentu, z palmetami zamiast spiral, wolut lub rozet. W introligatorstwie XX-XXI w. motyw fal wykorzystywany jest niekiedy w klasycyzujących ornamentach oraz w większych kompozycjach dekoracyjnych obejmujących całe okładziny.  
+
Wywodzący się ze sztuki antycznej ornament pasowy w formie połączonych ze sobą spiral lub wolut naśladujących grzbiety fal; w introligatorskim zdobnictwie XVI – 3 ćw. XVIII w. stosowany rzadko; rozmaite odmiany f. o. zyskały popularność pod koniec XVIII w. w dekoracji radełkowej i filetowej opraw klasycystycznych, a później empirowych; najprostsze ukazują linearne fale, niekiedy z drobnymi rozetkami lub innymi motywami ujętymi grzbietami fal; w bogatszych odmianach fale ukształtowane są z elementów floralnych (stylizowane liście) a woluty mieszczą spirale bądź rozety. W praktyce badawczej f. o. jest możliwy do pomylenia z szeregiem innych ornamentów o falującej linii: →łańcuszkowym (w wariantach z owalnymi ogniwami „łańcucha”, →sznurowym i →plecionkowym (zwłaszcza w dekoracjach renesansowych), czy też z rozmaitymi formami wici roślinnych. Specyficzną odmianą f. o., popularną na klasycystycznych oprawach Jean-Claude Bozeriana i jego naśladowców, jest ta z zaakcentowanymi palmetami zamiast spiral, wolut lub rozet. W introligatorstwie XX-XXI w. motyw fal wykorzystywany jest niekiedy w klasycyzujących ornamentach oraz w większych kompozycjach dekoracyjnych obejmujących całe okładziny.  
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
Linia 13: Linia 13:
 
Plik:Falowy ornament 1.jpg | Ornament falowy (w układzie "a la grotesque") na grzbiecie oprawy klasycystycznej, pocz. XIX w.  
 
Plik:Falowy ornament 1.jpg | Ornament falowy (w układzie "a la grotesque") na grzbiecie oprawy klasycystycznej, pocz. XIX w.  
 
Plik:Falowy ornament 2.jpg | Ornament falowy (w układzie "a la grotesque") na grzbiecie oprawy klasycystycznej, pocz. XIX w.
 
Plik:Falowy ornament 2.jpg | Ornament falowy (w układzie "a la grotesque") na grzbiecie oprawy klasycystycznej, pocz. XIX w.
−
Plik:Falowy ornament 3.jpg | Ornament falowy na oprawie klasycystycznej, pocz. XIX w.  
+
Plik:Falowy ornament 3.jpg | Ornament falowy z motywami rozet na oprawie klasycystycznej, pocz. XIX w.  
−
Plik:Falowy orn.4, opr. hiszpańska, klasycystyczna, po 1772, wg Fernandez 1994, nr kat. 26.jpg | Ornament falowy o formie floralnej z motywami rozet na klasycystycznej oprawie hiszpańskiej, po 1772, repr. wg: Fernandez 1994, nr kat. 26  
+
Plik:Falowy orn.4, opr. hiszpańska, klasycystyczna, po 1772, wg Fernandez 1994, nr kat. 26.jpg | Ornament falowy o formie floralnej z motywami rozet na klasycystycznej oprawie hiszpańskiej, po 1772, repr. wg: Fernández 1994, nr kat. 26  
 
Plik:Falowy orn.3, , opr. francuska, 1812, wg Mazal 1990, nr kat. 244.jpg | Ornament falowy na francuskiej oprawie empirowej, 1812, repr. wg: Mazal 1990, nr kat. 244
 
Plik:Falowy orn.3, , opr. francuska, 1812, wg Mazal 1990, nr kat. 244.jpg | Ornament falowy na francuskiej oprawie empirowej, 1812, repr. wg: Mazal 1990, nr kat. 244
−
Plik:Falowy orn.1, wić roślinna o cechach orn. falpowego, na opr. J.-C. Bozeriana, pocz. XIX w..jpg | Wić roślinna o cechach ornamentu falowego na oprawie J.-C. Bozeriana, pocz. XIX w.  
+
Plik:Falowy orn.1, wić roślinna o cechach orn. falpowego, na opr. J.-C. Bozeriana, pocz. XIX w..jpg | Ornament falowy z palmetami na oprawie J.-C. Bozeriana, pocz. XIX w.  
−
+
Plik:Falowy orn. u góry, na opr. prawd. franc, 1 poł. xix w, BN POLONA.jpg | Ornament falowy (u góry), na oprawie prawdopodobnie francuskiej, 1 poł. XIX w., BN Warszawa, fot. wg: www.polona.pl
 
</gallery>
 
</gallery>
  
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
  
−
#
+
# EWOK 1971, szp. 1740;
 +
# Culot 1979, tabl. V/il. 43-44; XXIII-XXIV;
 +
# Mazal 1990, nr kat./il. 244, 261;
 +
# Fernández 1994, nr kat./il. 26; 40;
 +
# Devauchelle 1995, s. 155, 165; 
 +
# Kozakiewicz 1996, s. 109;
 +
# Bologna 1998, s. 147;
 +
# Foot 2010, nr kat./il. 190.
 
----
 
----
 
Autor: '''A.W.'''
 
Autor: '''A.W.'''

Aktualna wersja na dzień 20:36, 1 paź 2021

Falowy ornament

Wywodzący się ze sztuki antycznej ornament pasowy w formie połączonych ze sobą spiral lub wolut naśladujących grzbiety fal; w introligatorskim zdobnictwie XVI – 3 ćw. XVIII w. stosowany rzadko; rozmaite odmiany f. o. zyskały popularność pod koniec XVIII w. w dekoracji radełkowej i filetowej opraw klasycystycznych, a później empirowych; najprostsze ukazują linearne fale, niekiedy z drobnymi rozetkami lub innymi motywami ujętymi grzbietami fal; w bogatszych odmianach fale ukształtowane są z elementów floralnych (stylizowane liście) a woluty mieszczą spirale bądź rozety. W praktyce badawczej f. o. jest możliwy do pomylenia z szeregiem innych ornamentów o falującej linii: →łańcuszkowym (w wariantach z owalnymi ogniwami „łańcucha”, →sznurowym i →plecionkowym (zwłaszcza w dekoracjach renesansowych), czy też z rozmaitymi formami wici roślinnych. Specyficzną odmianą f. o., popularną na klasycystycznych oprawach Jean-Claude Bozeriana i jego naśladowców, jest ta z zaakcentowanymi palmetami zamiast spiral, wolut lub rozet. W introligatorstwie XX-XXI w. motyw fal wykorzystywany jest niekiedy w klasycyzujących ornamentach oraz w większych kompozycjach dekoracyjnych obejmujących całe okładziny.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Empirowe oprawy
Klasycystyczne oprawy
Plecionka
Sznurowy ornament

Grafika

  • Ornament falowy (w układzie "a la grotesque") na grzbiecie oprawy klasycystycznej, pocz. XIX w.

  • Ornament falowy (w układzie "a la grotesque") na grzbiecie oprawy klasycystycznej, pocz. XIX w.

  • Ornament falowy z motywami rozet na oprawie klasycystycznej, pocz. XIX w.

  • Ornament falowy o formie floralnej z motywami rozet na klasycystycznej oprawie hiszpańskiej, po 1772, repr. wg: Fernández 1994, nr kat. 26

  • Ornament falowy na francuskiej oprawie empirowej, 1812, repr. wg: Mazal 1990, nr kat. 244

  • Ornament falowy z palmetami na oprawie J.-C. Bozeriana, pocz. XIX w.

  • Ornament falowy (u góry), na oprawie prawdopodobnie francuskiej, 1 poł. XIX w., BN Warszawa, fot. wg: www.polona.pl

Przypisy

  1. EWOK 1971, szp. 1740;
  2. Culot 1979, tabl. V/il. 43-44; XXIII-XXIV;
  3. Mazal 1990, nr kat./il. 244, 261;
  4. Fernández 1994, nr kat./il. 26; 40;
  5. Devauchelle 1995, s. 155, 165;
  6. Kozakiewicz 1996, s. 109;
  7. Bologna 1998, s. 147;
  8. Foot 2010, nr kat./il. 190.

Autor: A.W.

Źródło: „http://leksykon.oprawoznawczy.ukw.edu.pl/index.php?title=Falowy_ornament&oldid=15899”