Maszkaron: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Maszkaron== | ==Maszkaron== | ||
| − | (fr. mascaron) | + | (fr. mascaron, niem. Maskaron) |
W sztukach zdobniczych: ludzka lub na poły zwierzęca głowa o zdeformowanych rysach, włosach przekształcających się w liście, formy małżowinowe, bądź inne twory dekoracyjne; najczęściej ujmowana wprost lub z profilu. Wywodzi się ze sztuki antycznej, odkąd stosowany w kolejnych epokach; szczególnie popularny w zdobnictwie manierystycznym. Wówczas chętnie ukazywany na okuciach i zapięciach opraw złotniczych oraz w obrębie większych kompozycji wyciskanych na oprawach. Na wczesnobarokowych okuciach jego przestylizowanie w kierunku form małżowinowo-chrząstkowych prowadziło niekiedy do uabstrakcyjnienia formy. W Polsce najczęściej widnieje na zwartej grupie narożnikowych ćwierćmedalionów maureskowo-wstęgowych z rollwerkiem, typowych dla warsztatów krakowskich i poznańskich (4 ćw. XVI-pocz. XVII w.). Ponowne spopularyzowanie m. nastąpiło w historyzującym introligatorstwie XIX w. | W sztukach zdobniczych: ludzka lub na poły zwierzęca głowa o zdeformowanych rysach, włosach przekształcających się w liście, formy małżowinowe, bądź inne twory dekoracyjne; najczęściej ujmowana wprost lub z profilu. Wywodzi się ze sztuki antycznej, odkąd stosowany w kolejnych epokach; szczególnie popularny w zdobnictwie manierystycznym. Wówczas chętnie ukazywany na okuciach i zapięciach opraw złotniczych oraz w obrębie większych kompozycji wyciskanych na oprawach. Na wczesnobarokowych okuciach jego przestylizowanie w kierunku form małżowinowo-chrząstkowych prowadziło niekiedy do uabstrakcyjnienia formy. W Polsce najczęściej widnieje na zwartej grupie narożnikowych ćwierćmedalionów maureskowo-wstęgowych z rollwerkiem, typowych dla warsztatów krakowskich i poznańskich (4 ćw. XVI-pocz. XVII w.). Ponowne spopularyzowanie m. nastąpiło w historyzującym introligatorstwie XIX w. | ||
Wersja z 20:27, 17 sty 2021
Spis treści
Maszkaron
(fr. mascaron, niem. Maskaron)
W sztukach zdobniczych: ludzka lub na poły zwierzęca głowa o zdeformowanych rysach, włosach przekształcających się w liście, formy małżowinowe, bądź inne twory dekoracyjne; najczęściej ujmowana wprost lub z profilu. Wywodzi się ze sztuki antycznej, odkąd stosowany w kolejnych epokach; szczególnie popularny w zdobnictwie manierystycznym. Wówczas chętnie ukazywany na okuciach i zapięciach opraw złotniczych oraz w obrębie większych kompozycji wyciskanych na oprawach. Na wczesnobarokowych okuciach jego przestylizowanie w kierunku form małżowinowo-chrząstkowych prowadziło niekiedy do uabstrakcyjnienia formy. W Polsce najczęściej widnieje na zwartej grupie narożnikowych ćwierćmedalionów maureskowo-wstęgowych z rollwerkiem, typowych dla warsztatów krakowskich i poznańskich (4 ćw. XVI-pocz. XVII w.). Ponowne spopularyzowanie m. nastąpiło w historyzującym introligatorstwie XIX w.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Małżowinowo-chrząstkowy ornament
Maska
Maureskowo-wstęgowy ornament
Grafika
Maszkaron w dekoracji oprawy ze Srebrnej Biblioteki ks. Albrechta Pruskiego i jego żony Anny Marii, poł. XVI w., Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, fot. A. Skowroński
Maszkaron w dekoracji ćwierćmedalionu narożnego, Polska, 4 ćw. XVI w.
Maszkaron w dekoracji ćwierćmedalionu narożnego, Polska, 4 ćw. XVI w.
Przypisy
Autor: A.W.
