Smok: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (Smok: uzupełn. term. ang.)
Linia 2: Linia 2:
 
(ang. dragon)
 
(ang. dragon)
  
mityczne zwierzę obecne również w kulturze chrześcijańskiej. Motyw identyfikowany jako s. lub →bazyliszek ukazywano na oprawach romańskich z kon. XII – XIII w., za pomocą tłokach o kroplowym kształcie, najczęściej wedle schematu: wydłużona paszcza z czubem, skrzydło o zaznaczonych lotkach, noga z pazurami i długim, zagiętym/zakręconym, ogonem. Znane są nieliczne romańskie tłoki z parami s. w układzie antytetycznym. Na oprawach nacinanych z XIV-XV w. prezentowany obok innych, realnych i fantastycznych, zwierząt.  Popularny na gotyckich oprawach zdobionych tłokami (okrągłymi i czworobocznymi): jako czworonożne zwierzę o wydłużonym cielsku, z wielką, rozwartą paszczą (niekiedy z zaakcentowanym, zionącym z niej ogniem), pokaźnymi, błoniastymi skrzydłami i długim, zakręconym ogonem; w niektórych wizerunkach do szyi przywiązany ma łańcuch. Czasami ukazywany jako zwierzę dwunożne z długą szyją i grzebieniem na grzbiecie. Od 2 poł. XV w. pojawiał się też na radełkach oraz plakietowych oprawach niderlandzkich (wewnątrz wici roślinnych). Na gruncie polskim okrągłym tłokiem ze s. posługiwali się w XV w. gdańscy mistrzowie: Introligator Smoka – Starszy oraz Młodszy. W epoce nowożytnej ukazywany rzadko, najczęściej w kontekście heraldycznym (np. godło rodu Bocompagnich, w tym papieża Grzegorza XIII, na oprawach rzymskich z 2 poł. XVI w.).
+
Mityczne zwierzę obecne również w kulturze chrześcijańskiej. Motyw identyfikowany jako s. lub →bazyliszek ukazywano na oprawach romańskich z kon. XII – XIII w., za pomocą tłokach o kroplowym kształcie, najczęściej wedle schematu: wydłużona paszcza z czubem, skrzydło o zaznaczonych lotkach, noga z pazurami i długim, zagiętym/zakręconym, ogonem. Znane są nieliczne romańskie tłoki z parami s. w układzie antytetycznym. Na oprawach nacinanych z XIV-XV w. prezentowany obok innych, realnych i fantastycznych, zwierząt.  Popularny na gotyckich oprawach zdobionych tłokami (okrągłymi i czworobocznymi): jako czworonożne zwierzę o wydłużonym cielsku, z wielką, rozwartą paszczą (niekiedy z zaakcentowanym, zionącym z niej ogniem), pokaźnymi, błoniastymi skrzydłami i długim, zakręconym ogonem; w niektórych wizerunkach do szyi przywiązany ma łańcuch. Czasami ukazywany jako zwierzę dwunożne z długą szyją i grzebieniem na grzbiecie. Od 2 poł. XV w. pojawiał się też na radełkach oraz plakietowych oprawach niderlandzkich (wewnątrz wici roślinnych). Na gruncie polskim okrągłym tłokiem ze s. posługiwali się w XV w. gdańscy mistrzowie: Introligator Smoka – Starszy oraz Młodszy. W epoce nowożytnej ukazywany rzadko, najczęściej w kontekście heraldycznym (np. godło rodu Bocompagnich, w tym papieża Grzegorza XIII, na oprawach rzymskich z 2 poł. XVI w.).
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
  
 +
[[Indeks alfabetyczny]] <br>
 
[[Fantastyczne motywy ]] <br>
 
[[Fantastyczne motywy ]] <br>
  

Wersja z 20:07, 9 sty 2021

Smok

(ang. dragon)

Mityczne zwierzę obecne również w kulturze chrześcijańskiej. Motyw identyfikowany jako s. lub →bazyliszek ukazywano na oprawach romańskich z kon. XII – XIII w., za pomocą tłokach o kroplowym kształcie, najczęściej wedle schematu: wydłużona paszcza z czubem, skrzydło o zaznaczonych lotkach, noga z pazurami i długim, zagiętym/zakręconym, ogonem. Znane są nieliczne romańskie tłoki z parami s. w układzie antytetycznym. Na oprawach nacinanych z XIV-XV w. prezentowany obok innych, realnych i fantastycznych, zwierząt. Popularny na gotyckich oprawach zdobionych tłokami (okrągłymi i czworobocznymi): jako czworonożne zwierzę o wydłużonym cielsku, z wielką, rozwartą paszczą (niekiedy z zaakcentowanym, zionącym z niej ogniem), pokaźnymi, błoniastymi skrzydłami i długim, zakręconym ogonem; w niektórych wizerunkach do szyi przywiązany ma łańcuch. Czasami ukazywany jako zwierzę dwunożne z długą szyją i grzebieniem na grzbiecie. Od 2 poł. XV w. pojawiał się też na radełkach oraz plakietowych oprawach niderlandzkich (wewnątrz wici roślinnych). Na gruncie polskim okrągłym tłokiem ze s. posługiwali się w XV w. gdańscy mistrzowie: Introligator Smoka – Starszy oraz Młodszy. W epoce nowożytnej ukazywany rzadko, najczęściej w kontekście heraldycznym (np. godło rodu Bocompagnich, w tym papieża Grzegorza XIII, na oprawach rzymskich z 2 poł. XVI w.).

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Fantastyczne motywy

Grafika

Przypisy

  1. Günther 1921, tabl. I/1, III/55, VI i in.;
  2. Fürstenberg, De Marinis 1966, s. 68-69, 80-81;
  3. Schwenke, Schunke 1979, tabl. 85-86;
  4. Carvin 1988, nr kat./il. AV.207, A.1538;
  5. Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 9.

Autor: A.W.