Jednorożec: Różnice pomiędzy wersjami
(→Przypisy) |
m (→Jednorożec: uzupełn. term. ang.) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Jednorożec== | ==Jednorożec== | ||
| − | (fr. licorne) | + | (ang. unicorn; fr. licorne) |
| + | |||
| + | Stworzenie obecne w starożytnych mitach i legendach, zaadoptowane w kulturze chrześcijańskiej. Wedle średniowiecznego wyobrażenia j. przeważnie miał głowę i tułów konia oraz długi, prosty i spiralnie skręcony róg wyrastający z czoła. Jako symbol chrystologiczny zdobył wielką popularność w gotyckiej plastyce i rzemiośle artystycznym – w tym na oprawach gotyckich. Kunsztowne przedstawienia j. widnieją na niemieckich oprawach nacinanych z XV w. Najczęściej widnieje na tłokach o romboidalnym, rzadziej kwadratowym i okrągłym, kształcie; prezentowany wedle dwóch zasadniczych schematów ikonograficznych: 1. podlegający konwencji heraldycznej, j. wspięty na tylnych nogach, z uniesionymi przednimi nogami, pędzlowo zakończonym ogonem i wydatnym rogiem na głowie; w takiej wersji często spotykany na oprawach kobergerowskich z 4 ćw. XV – pocz. XVI w.; 2. zazwyczaj stoi na trzech nogach (czwarta jest podkurczona) i głowę ma skierowaną do tyłu (róg bywa zakrzywiony). W dekoracji opraw nowożytnych motyw ten zanikł niemal całkowicie. | ||
| − | |||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
Wersja z 18:45, 7 sty 2021
Spis treści
Jednorożec
(ang. unicorn; fr. licorne)
Stworzenie obecne w starożytnych mitach i legendach, zaadoptowane w kulturze chrześcijańskiej. Wedle średniowiecznego wyobrażenia j. przeważnie miał głowę i tułów konia oraz długi, prosty i spiralnie skręcony róg wyrastający z czoła. Jako symbol chrystologiczny zdobył wielką popularność w gotyckiej plastyce i rzemiośle artystycznym – w tym na oprawach gotyckich. Kunsztowne przedstawienia j. widnieją na niemieckich oprawach nacinanych z XV w. Najczęściej widnieje na tłokach o romboidalnym, rzadziej kwadratowym i okrągłym, kształcie; prezentowany wedle dwóch zasadniczych schematów ikonograficznych: 1. podlegający konwencji heraldycznej, j. wspięty na tylnych nogach, z uniesionymi przednimi nogami, pędzlowo zakończonym ogonem i wydatnym rogiem na głowie; w takiej wersji często spotykany na oprawach kobergerowskich z 4 ćw. XV – pocz. XVI w.; 2. zazwyczaj stoi na trzech nogach (czwarta jest podkurczona) i głowę ma skierowaną do tyłu (róg bywa zakrzywiony). W dekoracji opraw nowożytnych motyw ten zanikł niemal całkowicie.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Fantastyczne motywy
Kobergerowskie oprawy
Grafika
Jednorożec jak element kompozycji zwierciadła oprawy nacinanej (ledersznytowej), Niemcy, XV w., repr. wg: Schmidt-Künsemüller 1985
Przykłady tłoków z motywem jednorożca na oprawach gotyckich, XV w., repr. wg: Schwenke, Schunke 1979, tabl. 91
Jednorożec na tłoku gotyckim, XV w.
Jednorożec w dekoracji radełka gotyckiego z ornamentem arbor vitae, Polska, ok. 1500
Motyw jednorożca w dekoracji malarskiej na oprawie francuskiej z 1569 r., repr. wg: Marks 2011
Przypisy
- Schwenke, Schunke 1979, tabl. 90-92;
- Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 10;
- Marks 2011, s. 46-47
Autor: A.W.
