Gruntowanie

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj

Gruntowanie

(niem. grundieren)

Wstępna obróbka powierzchni, mająca na celu zmianę jej właściwości i przygotowanie do kolejnej operacji. W introligatorstwie gruntowanie ma na celu przygotowanie powierzchni do złocenia. Do wstępnego gruntowania, mającego na celu zaklejenie porów i uzyskanie powierzchni podatnej na przyjęcie złota, używa się klajstru, kleju otrzymywanego z pochodnych celulozy, albuminy lub rozcieńczonego kleju rybiego. Po przeschnięciu wykonywane jest gruntowanie właściwe, czyli nakładanie środka wiążącego: białka jaja kurzego, roztworu żelatyny, szelaku, lakieru lub proszku do złocenia, które stopione pod wpływem wysokiej temperatury przytwierdzają złoto.

Do złocenia na zimno stosowano gruntowanie szelakiem lub olejem, zaś środkiem wiążącym było białko lub mixtion. Gruntowanie krawędzi kart przed złoceniem wykonywano wodą klajstrową, bolusem oraz białkiem, w miejsce którego można użyć mixtion. Powierzchnie przeznaczone do marmurkowania, zarówno arkusze papieru, jak i krawędzie kart gruntowano wodą ałunową.

Gruntowanie przeprowadza się na całej powierzchni okładki, grzbietu lub szyldzika bądź też wykonuje się poddruk (ślepe tłoczenie) i gruntuje miejsce wyznaczone tłoczeniem. Do tłoczenia folią introligatorską można wykonać gruntowanie wstępne lub całkowicie pominąć gruntowanie, gdyż środek wiążący jest zawarty w folii.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny

Przypisy

  1. F. Wiese, Der Bucheinband, Aufl. 3, Stuttgart 1953, s. 153-154, 301-305, 336-337.
  2. Bogeng Gustav A. E., Der Bucheinband. Ein Handbuch für Buchbinder und Bücherfreunde, 2. Aufl., Halle 1940, s. 86-88.

Autor: E.P.