Czteropłatek
Spis treści
Czteropłatek
(z niem. blüte Vierblatt; ang. quatrefoil; fr. quatre pétales;)
Stylizowany motyw floralny składający się z centralnego okrągłego kwiecia i wyrastających z niego czterech jednakowych płatków, często wzbogaconych dodatkowymi pręcikami lub mniejszymi płatkami pomiędzy nimi. Rozpowszechniony na oprawach gotyckich XV-pocz. XVI w., jako składnik dekoracji ślepo wyciskanej z tłoków różnej wielkości (od ok. 8 mm do ok. 28 mm). Kształt płatków bywał rozmaity: od prostych i zgeometryzowanych do sercowych, pokrytych szrafowaniem i wzbogaconych dodatkową obwódką. Motyw ten ukazywano jako otwarty bądź zamknięty w romboidalnej, kwadratowej bądź okrągłej ramce. Należał do najpowszechniejszych motywów wkomponowanych w kratkę ornamentalną (2 poł. XV – ok. poł. XVI w.). Pojawiał się też na oprawach renesansowych (XVI w.), zazwyczaj wkomponowany między inne motywy np. w listwach obramienia zwierciadła. W praktyce badawczej c. mogą być mylone z czteroliściem (od którego różnią się zaakcentowaniem centralnego kwiecia), oraz z rozetą (mającą większą liczbę płatków).
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Czteroliść
Floralna dekoracja
Rozeta
Trójliść
Grafika
Czteropłatek: różne formy na oprawach gotyckich, XV w., repr. wg: Schwenke, Schunke 1979, tabl. 75
Czteropłatek: różne formy na oprawach gotyckich, repr. wg: Schwenke, Schunke 1979, tabl. 71
Czteropłatek na oprawie gotyckiej, XV w.
Czteropłatek na oprawie gotyckiej, XV w.
Czteropłatki na oprawie gotyckiej, pocz. XVI w.
Czteropłatki na oprawie renesansowej, 1 poł. XVI w.
Przypisy
- Schwenke, Schunke 1979, tabl. 71-76;
- Carvin 1988, nr kat./il. A.110, AV.207, C.2 i in.;
- Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 5;
- Knapek 2015, aneks 2/il. nie num.
Autor: A.W.
