Fryz arkadkowy

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj

Fryz arkadkowy (arkatura)

(arkatura) (fr. arcature, niem. Arkadenreihe, Spitbogenfries)

Ornament wywodzący się z romańskiej i gotyckiej dekoracji architektonicznej, w formie rzędu stykających się ostrołukowych arkadek, często o dekoracji maswerkowej, wzbogacanej liliami bądź kwiatonami u nasady łuków. Spopularyzowany w introligatorstwie późnogotyckim, głównie w kręgu niemieckim 4 ćw. XV i pocz. XVI w. W klasycznej wersji wyciskany z jednego lub dwóch-trzech tłoków (rzadziej z radełka) i ukazywany w jednym pasie u góry, nad zwierciadłem przedniej okładziny (zwłaszcza na oprawach tzw. kobergerowskich). Szybko wprowadzony do ram otaczających zwierciadło; w takiej wersji uległ licznym modyfikacjom, które doprowadziły do wykształcenia się w renesansowym introligatorstwie palmetowo-arkadkowego oraz łuskowego ornamentu.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Kobergerowskie oprawy
Łuskowy ornament
Palmetowo-arkadkowy ornament

Grafika

Przypisy

  1. Kyriss 1956, taf. 234;
  2. Kyriss 1958, tabl. 312;
  3. Ziesche, Becker 1977, s. 36;
  4. Schwenke, Schunke 1979, tabl. 79-80;
  5. Hohl 1995 II, s. 78-82;
  6. Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 7.

Autor: A.W.