Filigranowa dekoracja

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj

Filigranowa dekoracja

(fr. ornement en filigrane)

  • Punkt 1

Na złotniczych oprawach: zdobienia całych powierzchni lub fragmentów okładzin i grzbietów w formie ażurowej siatki ze skręconych (najczęściej dwóch) drucików. Poprzez ich zaginanie i łączenie ze sobą (za pomocą lutowania) tworzy się kompozycje ornamentalne, funkcjonujące samodzielnie – jako ażurowa koronka, lub na blaszanym podłożu. Od wczesnego średniowiecza f. d. chętnie stosowano na kunsztownych oprawach ksiąg liturgicznych. W gotyku i renesansie straciła na znaczeniu. Do jej ponownego rozkwitu doszło na Zachodzie Europy (zwłaszcza w kręgu protestanckim) w XVII-XVIII w., gdy f. d. zaczęto pokrywać oprawy małoformatowych modlitewników i śpiewników. Finezyjne ornamenty o floralnej stylizacji, ukształtowane ze srebrnych drucików, osadzano w delikatnych ramkach umieszczano na kontrastowym, złoconym tle blach okładzin i grzbietu; niekiedy f. d. wzbogacano charakterystycznymi, wypukłymi motywami koszyczków kwiatowych w typie słonecznika, wykonanymi w technice granulacji; czasami pośrodku okładzin widnieją superekslibrisy (zwykle w formie monogramu wiązanego); w analogiczny sposób opracowywano dekorację zapięć.

  • Punkt 2

Na skórzanych oprawach: ...

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Złotnicze oprawy

Grafika

Przypisy


Autor: A.W.