Maszkaron

Z Leksykon oprawoznawczy
Wersja z dnia 20:43, 15 lis 2020 autorstwa Vagnerus (dyskusja | edycje) (Zobacz też)

Skocz do: nawigacja, szukaj

W sztukach zdobniczych: ludzka lub na poły zwierzęca głowa o zdeformowanych rysach, włosach przekształcających się w liście, formy małżowinowe, bądź inne twory dekoracyjne; najczęściej ujmowana wprost lub z profilu. Wywodzi się ze sztuki antycznej, odkąd stosowany w kolejnych epokach; szczególnie popularny w zdobnictwie manierystycznym. Wówczas chętnie ukazywany na okuciach i zapięciach opraw złotniczych oraz w obrębie większych kompozycji wyciskanych na oprawach. Na wczesnobarokowych okuciach jego przestylizowanie w kierunku form małżowinowo-chrząstkowych prowadziło niekiedy do uabstrakcyjnienia formy. W Polsce najczęściej widnieje na zwartej grupie narożnikowych ćwierćmedalionów maureskowo-wstęgowych z rollwerkiem, typowych dla warsztatów krakowskich i poznańskich (4 ćw. XVI-pocz. XVII w.). Ponowne spopularyzowanie m. nastąpiło w historyzującym introligatorstwie XIX w.

Zobacz też

Małżowinowo-chrząstkowy ornament
Maureskowo-wstęgowy ornament

Grafika

Przypisy


Autor: A.W.