Kapitałka grecka
Spis treści
[ukryj]Nazwy w innych językach
ang. Greek-on-one-core (jednordzeniowa), ang. Greek-on-two-cores (dwurdzenowa)
Inne nazwy
„alla greca”(Szirmai)
Opis
Kapitałki te zostały wyróżnione jako typ grupy kapitałek bizantyńskich ze względu na odmienne cechy kodeksów, przy których się znajdują. Zarówno konstrukcja, jak i elementy dekoracyjne tych kodeksów, nazywanych też niekiedy „alla greca” noszą cechy kodeksów zachodnioeuropejskich, co dało asumpt do odróżnienia ich od chronologicznie starszych, właściwych kodeksów bizantyńskich. Kapitałki opraw „alla greca” wystają nad blok i są przedłużone na krawędzie okładzin, co pozwala je zaliczyć do grupy kapitałek bizantyńskich, jednak nieco odmienna konstrukcja i obszycie sprawiają, że wyróżniono je jako odmienny typ. Bazą tych kapitałek jest zwykle pojedynczy rdzeń zamocowany nicią przewleczoną w otworach w okładzinach, prowadzoną w „ósemkę” i zadzierzgniętą o składki (il. 1 a-d). Dwa, najczęściej spotykane, typy obszycia dekoracyjnego to haft krzyżowy (il. 2)i haft prosty (il. 3). Haft krzyżowy wykonywano w wielu kolorach z użyciem nawet do 8 ‒ 10 nici , renesansowy zwykle był dwukolorowy. Oba typy mogły posiadać dodatkowy, cienki rdzeń umieszczany nad rdzeniem głównym, mogły też być dwurdzeniowe (il. 4 a-b). Kapitałki takie, oprócz kodeksów greckich XVI i XVII w. (van Regemorter), zidentyfikowano w serbskich rękopisach z XVI wieku (Szirmai)oraz hebrajskich księgach z biblioteki Fugger. Od miejsca znaleziska nazywano je „Fugger-type” (Jäckel).
Grafika
il. 1a. Sposób szycia kapitałki podstawowej greckiej z jednym rdzeniem.
il. 1b. Kapitałka podstawowa grecka z jednym rdzeniem.
il. 1c. Szycie podstawowe kapitałek bizantyńskich "alla greca" wykonywane w ósemkę.
il. 1d. Kapitałka podstawowa grecka z jednym rdzenem, XVI/XVII w.
il. 2. Obszycie krzyżowe z rdzeniem krzyżowym
il. 3. Obszycie proste ze stopką na bloku i z rdzeniem szczytowym.
il. 4a. Sposób szycia kapitałki podstawowej greckiej z dwoma rdzeniami.
- G4b.jpg.pngThing.jpg
il. 4b. Kapitałka podstawowa grecka z dwoma rdzeniami, XVI w.
- =Przypisy=
- 198
