Obwoluta
Spis treści
Obwoluta
(łac. obvolvo – okrywam, niem. Schutzumschlag, Buchumschlag)
Ochronna "koszulka" nakładana na książkę, nie połączona trwale z kodeksem. Jej celem jest ochrona oprawy lub książki jako całości. Współczesne obwoluty mają też funkcję zdobniczą i reklamową, którą przejęły z ozdobnych okładek wydawniczych. Pod obwolutą niejednokrotnie kryje się okładka nie posiadająca walorów dekoracyjnych.
Obwoluta na przestrzeni czasu przyjmowała różną formę, najczęściej jednak miała funkcję ochronną względem całego kodeksu (bloku wraz z oprawą). Obwolutę mogą mieć zarówno oprawy twarde, jak i miękkie.
Historia
Rodzaje obwolut
* Obwoluta ochronna – stosowana w bibliotekach i archiwach do zabezpieczania oprawy książek (tzw. okładanie książek). Obecnie jest to papier, karton, folia poliestrowa, wcześniej zdarzały się obwoluty płócienne, ze skrzydełkami ze wszystkich stron, zszywane.
- Obwoluta tymczasowa – prowizoryczna ochrona luźnych, nieoprawionych bloków. Stosowana była już w kodeksach średniowiecznych jako tymczasowe zabezpieczenie bloków, najczęściej wykorzystywano w tym celu pergamin (także wtórnie). Obecnie jest to najczęściej arkusz papieru lub kartonu, wewnątrz którego umieszcza się blok książki.
- Obwoluta wydawnicza – popularna współcześnie, spełnia także rolę reklamową, dlatego jest często kolorowa, wykonana wg projektu grafika.
Obwoluta wydawnicza jest równa wysokości okładek, ale znacznie od niej szersza o tzw. skrzydełka (zakładki), które zagina się do wnętrza okładek. Obwoluty wykonuje się z grubszego papieru, choć zdarzały się także obwoluty ochronne z cienkiej bibułki, celofanu oraz folii PET.
Zawartość obwoluty
Na obwolucie często znajdują się dane identyfikujące książkę. Na obwolutach indywidualnych bywają wpisywane ręcznie bezposrednio na obwolucie lub na naklejce (etykiecie).
Obwoluty wydawnicze zwykle zawierają tytulaturę, nazwisko autora, czasem nazwę i sygnet wydawnictwa. Na skrzydełkach oraz na tylnej stronie obwoluty mogą znajdować się teksty informujące o dziele i autorze oraz materiały reklamowe, zarówno dotyczące książki, autora jak i firmy wydawniczej i jej innych publikacji. Obwoluta może powtarzać zawartość okładki, choć zwykle jest od niej ozdobniejsza.
Zobacz też
Grafika
Obrazek 1
Przypisy
- Dunin J., Wstęp do edytorstwa, Łódź 2003.
- Rzewuski K., Księgoznawstwo, Warszawa 1987.
- Wiankowska-Ładyga Z., Porządek książki,"Wydawca" 1998.
- Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo, Ossolineum 1986.
Autor: M.P.G., E.P.
