Pędu ruty wzór

Z Leksykon oprawoznawczy
Wersja z dnia 18:28, 10 wrz 2019 autorstwa Vagnerus (dyskusja | edycje) (Utworzono nową stronę "==Pędu ruty wzór== (niem. ''Rautengeranke''), podobnie jak →pęd ruty, pojęcie ukonstytuowane w tegumentologii niemieckiej jako alternatywa dla →owocu granatu wzo...")

(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacja, szukaj

Pędu ruty wzór

(niem. Rautengeranke), podobnie jak →pęd ruty, pojęcie ukonstytuowane w tegumentologii niemieckiej jako alternatywa dla →owocu granatu wzoru. W ten sposób akcentowana jest formalna różnica między pierwowzorem (tj. bogatymi dekoracjami na luksusowych tkaninach włoskich z XV w., eksportowanych na płn. od Alp) a prostymi zdobieniami introligatorskimi, wyciskanymi z tłoków lub plakiet/klocków. Ich charakterystyczną cechą są zaakcentowane na „pędach” →żabki, mogące kojarzyć się z pączkami i listkami na łodygach owych roślin zielnych. Wrażenie „pnączy” potęgowane jest przez zawijające się i łączące ze sobą segmenty ornamentu (→łuk w ośli grzbiet) w dekoracji zwierciadła okładziny. Należy jednak podkreślić odosobnienie takiej interpretacji wzoru, nieprzypadkowo różniącej się od nazewnictwa podobnych ornamentów w innych dziedzinach plastyki (np. w malarstwie ściennym). Ponadto skojarzenie ruty (tj. grupy gatunków roślin zielnych) z taką formą dekoracji jest chybione wobec faktycznego wyglądu owych roślin. W końcu, nie uwzględnia ono – bardzo istotnego – pokrewieństwa formalnego „pędów” pokrytych „pączkami” i „liśćmi” z łukami w ośli grzbiet z tzw. żabkami, które stanowią czytelny wzorzec ze sfery gotyckiej dekoracji architektonicznej. Z tego punktu widzenia pojęcie p. r. w., niekiedy stosowane także w polskiej literaturze, uznać należy za nieprawidłowe.