Pergamin
Spis treści
Pergamin
(ang. parchment, vellum, fr. parchemin, vélin, nem. Pergament)
Materiał uzyskiwany ze skóry zwierząt, znany co najmniej od II w. n.e. Jego nazwa pochodzi od miasta Pergamon w Azji Miniejszej, gdzie, według legendy, pod wpływem embarga na egipski papirus, zaczęto go wytwarzać. Stosowany jako materiał pisarski oraz materiał obłóczkowy.
Wytwarzanie pergaminu polega na jego moczeniu w wodzie wapiennej, dla ułatwienia oddzielenia sierści oraz tłuszczu. Następnie skórę naciągano na ramę i suszono co nadawało mu sztywności. Gotowy pergamin gładzono pumeksem, a przeznaczony na materiał piśmienny powlekano kredą.
Na potrzeby introligatorskie wyprawiano pergamin dość gruby, wygładzony jednostronnie od lica, natomiast strona mizdrowa pozostaje szorstka i chropawa. Pergamin na oprawy może być wykonywany ze skóry wszystkich gatunków zwierząt, ale napopularniejszy jest pergamin cielęcy, owczy, jagnięcy i kozi.
Pergamin kozi może być szarawy, nakrapiany, podczas gdy pergamin cielęcy jest barwy biało-kremowej. Szczególny typ pergaminu, zwany "antycznym" ma ciemne żyłki, które są pozostałością naczyń kwionośnych.
Welin
Składki przeszywane są jednokrotnie, nić przechodzi do kolejnej składki bez plątnika i nie jest związywana na końcu.
Zobacz też
indeks alfabetyczny
Skóry introligatorskie
Grafika
Holendrowanie ręczne
Holendrowanie maszynowe
Przypisy
- Fadensiegeln, w: G. Moessner, Buchbinder ABC, Bergisch Gladbach 1981, s. 38.
Autor: E.P.
